
وقتي جوانيد، كسي به شما اعتماد نميكند
گفتگو با برنده نوبل معماري 2005 وقتي جوانيد، كسي به شما اعتماد نميكند مترجم: بهروز مرباغي تیتر عکس: برنده نوبل معماري 2005 براي حرفهايهاي معماري، «پريتزكر» حكم جايزه نوبل را دارد. «تام مين» برنده جايزه «پريتزكر» 2005، برجستهترين مهمان «آرك-مسكو 2006 » بود. او در مدت حضورش در مسكو، مَستِركلاس داشت و مصاحبهاي با «گريگوري روزين». اين گفتگو را از نشريه الكتروني «راسيسكايا آرخيتكتورا» نقل ميكنيم. شما برنده جايزه پريتزكر هستيد. ممكن است بفرماييد، چطور شد كه شما برنده شديد؟ كي شما را معرفي كرد، رقبا كي بودند، حاشيههاي جايزه چي بود؛ اصلاً اين روند چطوري پيش ميرود؟ چيزي نميتوانم ...

ورزشگاه در محله!
ورزشگاه در محله! بهروز مرباغی در این روزها، در ایران ما، صحبت از ساخت ورزشگاه ها و بخصوص استادیومهای فوتبال داغ است. به دلایل متعدد فنی و غیر فنی، هر وقت صحبت از ساخت استادیوم تازه پیش آمده، بلافاصله بحث مکانی «دنج و فراخ و دور از شهر» مطرح شدهاست. از دید مدیران ما استادیوم باید دور از مراکز جمعیتی شهر باشد. طبیعتاً، حوصله این نوشته آنقدر نیست که به علت غیر فنی چنین نگرشی بپردازد. این همان تفکری است که دانشگاهها را هم از شهر خارج می کند و مراکز تولید را هم تبدیل به گتوهایی برای کارگران میسازد ...

و اين چنين، صادرات مدرنيسم به هند شروع شد!
بحثي در باب معماري هند و اين چنين، صادرات مدرنيسم به هند شروع شد! راسیسکایا آرختیکتورا مترجم: بهروز مرباغی كوپيل گوپتا در بمبئي زندگي ميكند و براي تمام دنيا ميسازد. در معروفترين محل شهرش با او ديداركرديم- رستوران «وترو» هتل پنج ستاره «ابروا»- و در مورد معماري معاصر هند ازش پرسيديم. بقيهاش مستقيم از زبان خودش. . . . اندرباب باززايي معماري معاصر: مدت زماني طولاني، كشور ما يك كولوني انگليسي بود. ولي پس از استقلال، اولين نخست وزير هند، جواهرلعل نهرو، اعلام كرد كه تغييرات داخلي ساختار حكومت بايد در معماري بازتاب داشتهباشد، و لوكوربوزيه را براي ساخت شانديگار ...

نمونهای از طراحی فکرشده «پيادهراه»های شهری
خيابانهای شيشهای مسکو نمونهای از طراحی فکرشده «پيادهراه»های شهری ميكائيل انگوراني سال 1374، شهرداري تهران طرح «مطالعات جامع پيادهراههاي تهران» را به مشاور سپرد. اين نخستين كار در اين زمينه در ايران بود. ميشود گفت در بسياري از ديگركشورها نيز چنين «طرح»هايي مسبوق به سابقه نيست. ظاهراً، حتي، در كشورهاي اروپايي هم «طرح جامع پيادهراههاي شهري» سوژه تازه است. سرنوشت آن طرح چه شد و چه استفادهاي از اين مطالعات شد يا نه، موضوعي جداگانه است. آنچه كه مهم است اينكه «پيادهراه» و«پيادهرو» از هم ديگر تميز داده شوند. پيادهراه براي خود تعريفي دارد و مقدمه و مؤخرهاي. سنگفرش كردن ...

هتل رنسانس طرح جدید ژان نوول
هتل رنسانس طرح جدید ژان نوول نینا فرولووا مترجم: بهروز مرباغی در بارسلونِ اسپانیا، هتل رنسانس، طراحیشده توسط «ژان نوول» و دفتر معماری «ریباس اند ریباس» افتتاح شد. هتل «رنسانس فیرا بارسلونا» با 357 اتاق، در نزدیکی مجتمع نمایشگاهی بارسلون- فیرا دِ بارسلونا- قرار دارد. این برج 27 طبقه از دو بخش تشکیل شده که با آتریومِ سبز گرمسیری که در تمام طبقات قدکشیده، باهم یگانه میشوند. علاوه بر منظر سبز اطراف، در 26 طبقه از هتل، کنارِ سوئیتها سبز هستند و طبقه آخر هم تبدیل به رستوران و استخر شده است. اصلیترین عنصر بخش سبزِ این برج را درخت ...

منارهها و گلدستهها درميان برجها و آسمانخراشها!
آسمان هركجا همين رنگ است! منارهها و گلدستهها درميان برجها و آسمانخراشها! مترجم: ميكاييل انگوراني استانبول، شهر تپههاي هفتگانه، دارد تبديل به شهر آسمان خراشها ميشود. اگر پروژههاي شهرياي كه در نظر است محقق شوند، خط آسمان شهر در بيست سال آينده كاملاً متفاوت خواهدبود. آسمانخراشهاي شيشه و فولادي جاي منارههاي بلند و يادمانهاي تاريخي مثل «گالاتا» را خواهدگرفت. فرم جديد شهر استعاره دراماتيكي از ساختار اجتماعي استانبول در سالهاي پيش رو خواهدبود. درميان كساني كه اينجا زندگي ميكنند و نگران استانبول هستند، بحثهاي فراواني در مورد تأثير پروژههايي كه در سطح شهري مطرح ميشوند وجود دارد. «اتكاي اكينچي»، رئيس ...

معماری مدرسه فردا
معماری مدرسه فردا مترجم: جلالالدین بهروزی مبانی نظری معماری مدرسه، در نقاطی از جهان امروز، تغییر کرده، یا در حال تغییر است. شاید آلمان که یکی از استوارترین «نظامنامه»های آموزشی را داشت و دارد، از جمله پیشتازان این تغییر باشد. دفتر معماری «آلدینگر+ آلددینگر» با طراحی و اجرای مدرسه در اشتوتگارت نخستین حرکت واقعی را در سالهای اول هزاره سوم کلید زد. در آمریکا و ژاپن و انگلستان هم این جنبش در حال گسترش است. طرح «مدرسهها در جنگل» از نمونههای خاص معماری مدرسه است که در انگلستان تجربه شد. اساس این حرکت بر این است که «هدف از آموزش، ...

معماري در مقابل بزه
معماري در مقابل بزه افي بوراس مترجم: بهروز مرباغی بازسازي شهري تبديل به مقولهاي حساس شدهاست چون تمام تحقيقات وجود بحران را ثابت كردهاند. نگاه نقادانه به محيط شهري غيرانساني در فيلم «دونده روي لبه تيغ» اثر ريدلي اسكات كارگردان هاليوودي به خوبي نمايش داده شدهاست. در اين فيلم منظري فوتوريستي نشان داده ميشود كه در آن سه مقوله اغتشاش، پراكندگي و محو شدن تودهها، به همراه سلسله مراتب طبقاتي، با ساختمانهاي بلندمرتبه مواجه ميشوند تا روشنكننده مدل شكست خورده از شهرنشيني باشند. شهرنشيناني كه بدون فضاهاي عمومي متأثر از يكديگر، برآيند بيگانگي، بيزاري، انزجار و انفجار بيحد جمعيت را ...

معماری آنجاست، پشت ساختمان!
معماری اندامواره معماری آنجاست، پشت ساختمان! مترجم: جلالالدین بهروزی نیکلاس گریمشوی، یکی از معماران شرکتکننده در دوسالانه 2008 ونیز بود. مصاحبه مفصلی دارد، تکه کوچکی را با هم میخوانیم. معماری شما معطوف است به گویایی کامل سازه، محسوس بودن ریتم، اصالت جزییات و عمق راهحلهای معماری. دیگر چه ویژگیهایی را خودتان برمیشمرید؟ فکر میکنم، اصل برای من جریان و توده انسانی است. متأسفم بگویم که برخیها معماری را اساساً به خاطر جلوههای خاص ساختمانی طراحی میکنند. مثلاً وقتی مردم به ساختمان آرمانی «دیوید چیپرفیلد» میرسند، میگویند: «وای عجب ساختمانی!»، ولی وقتی به ساخته من نزدیک میشوند فقط جریان آدمها هست ...

مرواريد بالتيك
بزرگترين پروژه شهري روسيه مرواريد بالتيك آنا ماتوويتسكايا مترجم: جلالالدين بهروزي بزرگترين پروژه شهري روسيه، تا سال 2010، در شهر سنت پيترزبورگ ساخته خواهد شد: مجموعه «مرواريد بالتيك» در ساحل جنوبغرب خليج فنلاند. سرمايهگذار اين پروژه عظيم، شركت سرمايهگذارياي از شانگهاي است، به همينخاطر هم پروژه از حالا به نام غير رسمي «چايناتاون» ناميده ميشود. نخستين جرقههاي علاقمندي به چنين پروژهاي، در ژوئيه 2003 در ذهن و جان سرمايهگذار زده شد. همان موقع هم بود كه نام«مرواريد بالتيك»به ميان آمد؛ نامي در حد و قواره جاهطلبي چيني. توافقات اوليه –درباره ترتيبات ساختوساز-در دسامبر2004 در كاخ شهرداري سنت پيترزبورگ (اسمولني) توسط ...

مدل آلماني زندگي بدون ماشين
مدل آلماني زندگي بدون ماشين میکائیل انگورانی ايزابل دو پومر- كريستين ساينس مونيتور- 30 آذرماه. فرايبورگ، آلمان. الان وقت تعطيل شدن مهدكودك «وائوبان» است در حاشيه «جنگل سياه»، اما نه اتومبيلي سوارياي ميبيني و مينيبوسي براي بردن بچهها. مادرها آمدهاند با دوچرخههاي پداليشان وكلاهايمني برسر. خوش آمديد به مشهورترين محله سازگار با محيط زيست و موفقترين تجربه زندگي سبز شهري آلمان. طرح توسعه «وائوبان»- دو هزار خانه در سايت پايگاه سابق نظامي با ده دقيقه دوچرخهسواري از قلب فرايبورگ- ايدههاي زيادي را به تجربه گذاشته، كه روزگاري به عنوان اكو-فانتزي درحسرتش بوديم و الان در مركز توجه عموم قرارگرفته. با ...

مدرسه ای دست ساخت!
بنگلادش، رودراپور مدرسه ای دست ساخت! جلالالدین بهروزی استعمار در معماري وقتی تبديل به هنجار رایج ميشود که «مصالح و تکنيکهاي سنتي به نفع واردات مصالح گران و گاه نامناسب براي صرفهجويي انرژي و در جهت منافع توليدکنندگان اقتصادهاي پيشرفتهتر، کنار زده ميشود». اين مدرسه در بنگلادش با مصالح کاملاً بومي و سهلالوصول ساخته شدهاست: آجر، خاک رس، بوريا و حصير، بامبو و طناب. و البته ميخ فولادي. «اين پروژه زيبا و لذتبخش نشان ميدهد که هويت تازه و شاداب بومي را ميتوان با استفاده از مصالح و تکنيکهاي کاملاً دسترس و دمدستي بهدست آورد. اينجا، البته طنز موضوع این ...

مجموعه آپارتماني ارگانيك كار اُ.ام. آ
کاری زیبا و تازه از اُ.ام.آ مجموعه آپارتماني ارگانيك كار اُ.ام. آ آرچی.رو مترجم: بهروز مرباغی مجتمعِ بزرگ «ارگانیسم مسکونی»، در هشت هکتار زمین، در قلب منطقه سبز ساوترجز سنگاپور، قد کشید. برخلافِ روال رایجِ بلندمرتبههای عمودی منزوی از متن، این مجموعه بصورت نواری و افقی، معماری گسترده و بی انتهایی ارائه میکند که توسط مردم احاطه شدهاست. مجموعهای از بناهای خصوصی و عمومی، که میتواند هم در طول و عرض و هم در ارتفاع گسترش یابد. این ترکیب متوازن و یگانه از ساختمانها، از 31 بلوک تشکیل شده، که هریک از آنها 70 متر طول و 6 طبقه دارد ...

گفتگو با كالاتراوا:متن فرهنگي پروژه ها
مدرنِ کلاسیک! گفتگو با كالاتراوا:متن فرهنگي پروژه ها آرینا لویتسکایا مترجم: بهروز مرباغی کمتر از یکماهِ پیش، کالاتراوا میهمان دانشجویان معماری و سازه انستیتو و موزه تکنیک «استرلکا» در مسو بود. به روالِمالوف سخنرانی میکند و در جمع دانشجوها به سوالاتِ آنها پاسخ میدهد. با خبرنگارِ معمارِ سایت آرچی.رو هم مصاحبهای انجام میدهد. نکته جالب آنکه او معماری خود را کلاسیک میشمرد و به نقش متن فرهنگیاجتماعی محوطه و محیط تاکید میکند. برخلافِ تصور برخی از ماها که او را بیشتر فرمالیست میدانیم، کالاتراوا بر شناخت زمینه و متن فرهنگی پروژه تاکید بسیاری دارد. به یک نکته مهمی هم تاکید ...

گازپروم در مقابل شوراي جهاني معماران!
گازپروم در مقابل شوراي جهاني معماران! جلالالدين بهروزي ايرينا تيتووا-آسوشيتد پرس-13 دي ماه (1385) سنت پيترزبورگ، از همان روزي كه در سال 1703 ساختنش شروع شد، تا به امروز، همواره كوششي بيپروا در معماري بودهاست. اما، منتقدين، بر اين باورند كه پروژه جديد زيادي بي پروا است! شركت انحصاري گاز طبيعي روسيه، گازپرومِ خوابيده روي پول، طرحهايي براي ساخت آسمانخراشي را اعلام كرده كه بسيار فراتر از جاهطلبيهاي ولخرجانه تزار پتر كبير كه اين شهر را به عنوان ويترين امپراطوري ساخت ميرود. اين برج پيچدار شيشهاي بيش از 310 متر ارتفاع خواهد داشت، يعني دو و نيم برابر بيش از ...

کالجِ امرسون طرح تازه تام مین
کالجِ امرسون طرح تازه تام مین آرچی.رو مترجم: بهروز مرباغی ساختمان کالج امرسون لوس آنجلس با طرح «تام مین» ساخته شد. این بنای دانشگاهیِ معتبر دولتی در سواحل غربی آمریکا، عموماً از دو دانشکده بزرگِ هنر و ارتباطات تشکیل شده است که قویترین وجوهِ کالج را میسازند. علاوه بر بخشهای آموزشی و اداری، در این ساختمان فضای خوابگاهی با 217 تخت و عرصه و فضای عمومی و اجتماعی در تراز خیابان وجود دارد. بدینترتیب، این ساختمان کلِ محوطه را با خود یگانه میکند: بنای یگانه و یکپارچه، که برای لوسانجلس نامتعارف است، خصلت و ذاتِ آتلانتیکی کالج را با کلیتِ ...

كتابخانه دانشگاه وين طرح ذاها حديد
كتابخانه دانشگاه وين طرح ذاها حديد مترجم: بهروز مرباغی سال 2008 «بی.ی.اس.آرکیتکتور» (BUSarchitektur) برنده مسابقه طرح جامع توسعه دانشگاه اقتصاد و بازرگانی وین شد. طبق این طرح جامع، دانشگاه به 7 بخش تقسیم میشود که هر یک برای کارکردی علمی و دانشگاهی اختصاص میيابد. سپس، در همان سالِ 2008، ذاها حدید برنده مسابقهای شد که برای طراحی کتابخانه و مرکز آموزشی در یکی از این 7 بخش برگزار شدهبود. این ساختمان قراراست کلیت دانشگاه را با نقطه ثقل مرکزی آن با هم یگانه سازد. ساختمانی که با طرح ذاها حدید ساختهشد در یکی از جدارهها، بصورت کنسولی قوی و بلند، ...

قفستان را خودتان بسازيد!
درخواست از زندانيان براي طراحي زندان فانتزي خود، نتايج جالبي بهبار آورد! قفستان را خودتان بسازيد! لين آيچ مترجم: بهروز مرباغي طراحي فضاهاي خاص، هميشه، زيبايي و ويژگيهاي خود را دارد. از جمله اين فضاها زندان است. جايي كه، به اعتباري، بايد فراموشخانهاي باشد براي كساني كه اجتماع طردشان كردهاست، و به اعتباري ديگر، جايي كه جامعه براي درمان بيماران خاص خود ساخته و پرداخته است. در اين ميان، البته، موضوع زندان سياسي در چارچوبهاي ديگري ميگنجد و قالبهاي تنگ «مددرساني» و «بازپروري» و اينگونه عناوين در مورد آن صدق نميكند. اما در تمام اين موارد، نكته اساسي اين است ...

شهر سوخته هفدهمين اثر جهاني ايران
شهر سوخته هفدهمين اثر جهاني ايران بهروز مرباغي آخرین نشست کمیته جهانی میراث فرهنگی، از تاریخ 22 تا 25 پوئن 2014 در دوحه پایتخت قطر برگزار شد. آثار و محوطههایی از آمریکا، فرانسه، ایتالیا، اسرائیل، قطر، ایران، میانمار، ترکیه و چند کشور دیگر در این نشت به ثبت رسیدند. مجموعِ آثار جدید جهانی که در این نشسست ثبت شدند، 26 مورد است. نکته جالب، ثبت هزارمین اثر جهانی به نام کشور بوتسوانا بود. «دلتای اوکاوانگو» در این کشور به عنوان هزارمین اثر جهانی ثبت شد. از ایران، شهر سوخته زابل، به عنوان هفدهمین اثر جهانی ایران به ثبت رسید. گزارشهای ...

شرطِ اول معمارِ خوب است!
شرطِ اول معمارِ خوب است! هانس اشتیمان/ سایت آرچی.رو مترجم: بهروز مرباغی شرطِ لازم برای بوجود آمدنِ یک اثر خوب، نه مسابقه و مناقصه، بلکه حضور یک معمار خوب است! «هانس اشتیمان»، عضو شورای معماران مسکو، و سر آرشیتکت سابقِبرلین، از شرایط و نتایج مسابقههایی میگوید که سیما و منظر امروزی پایتخت آلمان را ساختند! رونق و شکوفایی ساخت و ساز در سالهای آخر سده بیستم و اوایل سده بیستو یکم مسکو، تا حدودی، شبیه آن چیزی است که در برلین و در نتیجه وحدت دو آلمان و فروریختن دیوار برلین و هجومِ سرمایهگذاران غرب به بخش شرقی آلمان شد ...

سرطان، معماري و زندگي
سرطان، معماري و زندگي سِمون گارفيلد(گاردين) مترجم: بهروز مرباغی «احساس تو مهم نيست. تو ارزشي نداري. اين تويي که بايد خودت را با ما سازگارکني نه ما با تو!». اينها کلماتي است از «مگي گسويک جنکز»، زني هنرمند و پُرانرژي که در سال 1995 به بيماري سرطان درگذشت. کتابي از خود به يادگار گذاشت به نام «تصويري از خط مقدم». يادداشتهاي هنرمندانهاش از فضاي بيمارستان و سالن انتظار و دلزدگي و انتظار مرگ. براي مبتلايان به سرطان، روحيه و نگاه اميدوارانه به زندگي، امر بسيار مهمي است. اينان زمان بسيار زيادي را در سالن انتظارهاي روحکش و کريدورهاي دلگيرکننده بيمارستانها ...

رنزو پیانو در برابر میراث جهانی
رنزو پیانو در برابر میراث جهانی استیو پرنل مترجم: بهروز مرباغی «مالت» لکهای کوچک در حوزه مدیترانه است، با تاریخی غنی و فرهنگی یگانه که طعم و حالوهوای نفوذِ فرهنگِ ایتالیایی، عربی و انگلیسی دارد. هم پایتخت قدیمی کشور- مدینه- و هم پایتخت تازه آن- والِتا- در فهرست محوطههای جهانی یونسکو ثبت شدهاند. هر دو با معماری شگفتانگیز بناهای ساختهشده با سنگهای نرم و گرم لایماستون شاخص هستند. والِتا، پایتخت امروزی کشور کوچکِ مالت در دریای مدیترانه است. این شهر در مقاومت برابر حملات آفریقاییها ساختهشد و در طول جنگ جهانگیر دوم از سوی آلمانها و ایتالیاییها زیر شدیدترین بمبارانها ...

رم کولهاوس در روسیه
معماري يعني وحدت سنت و نوآوري رم کولهاوس در روسیه جلالالدین بهروزی سخنرانی معمار و استاد بزرگ، رم کوهاوس، در مسکو را مرکز هنرهای معاصر مسکو سازمان داده بود. معمار در این سخنرانی نکتههای بسیاری گفت؛ اینکه دنیا از «گازپروم» میترسد، اینکه پروژه «زوِزدا» (ستاره) خودش، خودش را نفی میکند، و اینکه پروژههای ویژه او را در آینده کسی نمیتواند مرمت کند، و . . این معمار بزرگ جهانی، برنده جایزه بزرگ «پریتزکر» و بنیانگذار دفتر معماری و پژوهش «او.ام.آ» یا «آ.ام.او» میباشد. سخنرانی رم کولهاوس در باشگاه «بوروستنیک» برگزار شد که توسط معمار آوانگارد روس، کنستانتین ملنیکوف ساخته شدهاست ...

ديوارها سفيد میمانند و هوا تميز!
ديوارها سفيد میمانند و هوا تميز! جلال الدين بهروزي شرکتي ايتاليايي محصولي را به بازار داده که قطعاً مخاطبين فراواني خواهد داشت و تأثيرات ويژهاي را در حوزه معماري خواهد گذاشت. حتي ممکن است موجب تشويق مديران شهرهاي آلوده دنيا به تغيير بندهايي از آييننامههاي ساختماني بشود. اين ماده، سيمان سفيد است با فرمولبندي و ترکيبات جديد و خواص فتوکاتاليستيک. کيفيت و خاصيت فرمولبندي جديد آن است که اولاً سطوح پوشيده شده با آن کثيف نميشوند و در ثاني، آلودگي هوا تا حد کاملاً محسوسي کاهش مييابد. اين ماده با جذب گازهاي سمي و دوده موجود در هوا سبب ميشود ...

در معماري غرقشده در هاي-تك و تجارت، جايي براي شعر نيست!
در معماري غرقشده در هاي-تك و تجارت، جايي براي شعر نيست! مترجم: بهروز مرباغی 4 اوت 2004، هیأت مدیره «دوسالانه ونیز» به ریاست «دیوید کراف» دور هم نشستند تا موضوع دهمین دوسالانه ونیز، همچنین مدیران و مجریان آن را تعیین و تصویب نمایند. در بخش هنر، برای فعالیت سه ساله 2007/2005، بخش معماری دوسالانه و نیز تصمیم خود برای به عهده گرفتن مسئولیت انتخاب موضوع در بخش خود و گردهمآوری طیف وسیعی از خبرگان و کارشناسان را اعلام نمود. تا آنجا که به نمایشگاه معماری مربوط میشود، دوسالانه اعتقاد دارد که این واقعه نه تنها میتواند به عنوان نمایشگاه موفق ...

در آلمان، روستاها شروع به توليد برق خود ميکنند!
معماري و توسعه پايدار در آلمان، روستاها شروع به توليد برق خود ميکنند! برن وارد يانتسينگ مترجم: جلالالدين بهروزي تعدادي از روستاهاي آلمان، هم اکنون نيازهاي گرمايشي خود را با استفاده از انرژي ارگانيک (بايو انرژي) تأمين ميکنند. روستاهاي زيادي هستند که ميخواهند شبکه خودکفاي تأمين انرژي داشته باشند. «رالف کلر»، توليدگر کشاورز، مشکل ضايعات داشت. مقدار انرژي حاصل از مجتمع بايوگاز او سالانه انرژياي معادل انرژي حاصل از 180 هزار ليتر نفت توليد ميکند. تأسيسات او در مزرعهاش در «ماونهايم»، در جنوب ايالت بادن، روزانه ده تن ذرت، يک تن علف و چهار تن فضولات حيواني تخمير ميکند و ...

دانشکده هنر از استیون هال
دانشکده هنر از استیون هال آرچی. رو مترجم: بهروز مرباغی مجتمع جدید مدرسه هنر «گلازکو»، با طراحی استیون هال، افتتاح شد. این مجتمعِ زیبا روبروی ساختمان قدیمیِ مدرسه قرار دارد که توسط معمار بزرگ، چارلز رن مکینتاش، ساخته شده است. استیون هال، برای نشاندادنِ احترام خود به شخصیت و حجمِ آن اثر و رنگ تند نمای آن، برای نمای ساختمان جدید از شیشه مات روشن استفاده کرده است. ضمن آنکه آن بخش از نما هم که از سنگ است، «خضوع» ساختمان جدید به اثر قدیم را نشان میدهد. هال رنگِ خاص بهکار رفته در نما و حجم ساختمان مکینتاش را ...

خلقيات هلندي معماري آمريكا!
خلقيات هلندي معماري آمريكا! آرچي.رو مترجم: بهروز مرباغي خانم «وينكا دبلدام»، معماري است كه اخيراً در آمريكا و، شايد هم در وطن اولش، هلند، محبوبيت يافتهاست. منتقد و نويسنده برجسته نشريه «آكس»، ولاديمير بلوگالوفسكي، در سفرش به آمريكا، گفتگويي با اين زن هنرمند در دفتر كارش داشتهاست. در اين مصاحبه، از ساختماني صحبت ميشود به نام «خانه گيپس تريل» در نيويورك كه وينكا طراحي و اجرا كرده. خانهاي شخصي، ويلايي براي يك خانواده، در كنار درياچه مصنوعي «كروتون». طبقه اول خانه با سنگهاي همان محل ساختهشده، انگار خانه و زمين از يك جنس هستند.اما طبقه دوم نما و نشانههايي كاملاً ...

حکایتی از معماری امروز ایران
حکایتی از معماری امروز ایران گلرخ اسکویی در داخل، داد عدهاي بلند است كه اين چه معماريای است كه ما داريم! و اين را به زبان و صورتهاي مختلف بيان ميكنند و تكرار مينمايند. اين موضوعات، آشناست و طرحشان هم خوشحالكننده. اين گونه مباحث است كه نهايتاً راهگشاي ابهامات وابتلائات معماري ما خواهدبود. اما،در آن طرف آب، در گوشه دور دنيا، هموطنان ايراني ما چنان دسته گلهايي در معماري به آب ميدهند كه متاسفأنه ملعبه دست منتقدين و هنرشناسان ميشويم. اخيراً، 27 آذرماه، «گرگ گولدين»، منتقد معماري، مقاله بسيار تند وگزنده اي در مورد معماري ايرانيان در منطقه اعياننشين «بورلي ...

جهت نماي خيابانها!
جهت نماي خيابانها! مترجم: جلال الدين بهروزي امروزه تمام بناهايي كه طراحي و ساخته ميشوند، به طريقي، بايد موضوعات اكولوژيك و صرفهجويي در انرژي را مدنظر قرار دهند. بهويژه درساختمانهاي بزرگ و پروژههاي شهري اين شرط سخت تر و الزاميتر ميشود. امروزه استفاده بيحساب و كتاب از شيشه و ماتريال ترانسپارانت، جواب معماري را نميدهد. قيود زيستمحيطي هم به دليل صرفههاي اقتصادي و هم به دليل فشارهاي ناشي از آگاهي مردم به حقوق اكولوژيك خود، فاكتورهاي مهمي در طراحي معماري بهشمار ميآيند. نمونهاي از اين همآوايي را در طرح ساختمان بانك «تهاتر شمال آلمان» در هانوفر شاهديم. «شهري بزرگ در ...

جزيره هاي معنوي در درياي شهرها
سيري درمعماری مساجد کانادا جزيره هاي معنوي در درياي شهرها تروور بادي مترجم: بهروز مرباغي در جوامع اسلامي، مسجد چيزي بيش از يک مکان عبادت است. اين بناها قطبهاي معنوياند. مساجد شهري، از نظر تاريخي، بنيادهايي براي بهداشت و آموزش عمومي بودند (با درمانگاهها و مدرسههاي پيوستهشان)، و سرمنشأ ايده دانشگاه و مکاني براي سامانه آب شهري (اجبار به وضوگرفتن به اين معني است که شهرهاي اسلامي، در دورهاي که اروپاي قرون وسطي آب تميز نداشت و از شراب و آبجو ضعيف براي باکتريکشي استفاده ميکرد، آب پاک و کر در اختيار داشتند). ميدانگاه جلو مساجد با راستههاي متعدد در ...

بهترين ميدانهاي جهان
بهترين ميدانهاي جهان مترجم: گلرخ اسکویی این گزارش در یک سایت اینترنتی آمده و تاریخ دسامبر 2005 را بر پیشانی دارد. توصیف بسیار کوتاهی است از 16 میدان برتر جهان، البته از دید گردانندگان سایت. برای ما این نکته اهمیت دارد که ببینیم به کدام وجوه از میدان تاکید میشود. در این ترجمه ممکن است اسامی برخی میدانها درست برگردانده نشده باشد بخصوص نامهای آمریکای جنوبی، ولی باکی نیست. مهم مضامینی است که در توصیف میدانها آمده. عنوان فرعی گزارش چنین است: «از مكزيك تا ايتاليا و ايران، اين ميدانهاي ممتاز ما را به وجد ميآورند!». لهستان، كراكف، «رينك گلووني» ...

اگر هیتلر می ماند!
برلین چه شکلی میشد، اگر هیتلر می ماند! مترجم: جلال الدین بهروزی این از آن «چه میشد اگر. . » های داغ و جنجالی است. چه میشد اگر هیتلر و یارانش در کوششهای تهاجمیاش برای قبضه قدرت جهانی موفق میشد!!! نمایشگاهی در برلین میخواهد به این سئوال پاسخ دهد، البته فقط از این زاویه که نتایج طرح بزرگ «گرمانیا» چه خسارتی در معماری برلین به بار میآورد. هیتلر، میخواست با همراهی معمار و معتمد خویش، آلبرت اسپیر، با تغییر شکل اساسی مرکز شهر برلین، به آمال و آرزوهای مالیخولیایی خود جامه عمل بپوشاند. مدینه فاضله کاذب او، به زبان خود ...

آسمان همهجا همين رنگ است!
قوانين زماندار، برنامهريزي شهري را داغون ميكند. آسمان همهجا همين رنگ است! كريستوفر هيوم مترجم: ميكاييل انگوراني انتخابات شوراهاي شهرها تمام میشود. كساني انتخاب میشوند، و كساني نيز از قافله عقب میماند. اينها موضوع معماري نيستند. ولي آنچه كه به ارتباط بين شوراي شهر و سيماي شهر مربوط باشد، موضوع معماري است. در كشورهايي مثل كشور ما، به ويژه از آن نظر كه تجربه مديريت شهري قلمرو تازه و تجربه نشدهاي است، طبيعي است منتخبين شوراها بيش از اينكه متخصصان امور شهري باشند، نهايتاً مديران اجتماعياند، حتي نه مديران شهري. اما جالب اينجاست كه در كشوري چون كانادا نيز جنس ...

«خانه»هایی رو به شهر
«خانه»هایی رو به شهر آرچی.رو مترجم: بهروز مرباغی در طراحی واحدهای مسکونی، بویژه اگر مجتمع و بلندمرتبه باشد، تحلیل سایت و پاسخ به الزامات اجتماعی و فرهنگی، از جمله اشراف و عدم اشراف، یکی از نخستین شرایط است. بویژه وقتی بلندمرتبهای را در میان خانههای تکطبقه یا کوتاه میسازیم، این مسائل نمود بیشتری مییابد. اینگونه مسائل، حتماً، باید در هر طرحی مدنظر قرار گیرند. با اینحال، گاه، شاهد شیطنتهایی هستیم که این الگوها و آموزهها را بههم میزنند، اما قابل تامل هستند، و حداقل به «نگاهی» و «توجهی» خالی هم که شده، میارزند. نمونهای از این قبیل شیطنتها را از ...

واكاوي ريشههاي معماري امروز ايران
واكاوي ريشههاي معماري امروز ايران آنچه خود داشت. . . ميكائيل انگوراني پرده اول اپيزود نخست: جهت ساختمان سازمان ملل را بچرخانيد! امروزه، استفاده خردمندانه از مواد و مصالح در ساختمان و به حداقل رساندن مصرف انرژي در آن يكي از اصول ساختمانهاي «سالم» به شمار ميرود. ساختمان سالم بايد از هر آنچه كه طبيعت و اقليم ميتواند در اختيارش قرار دهد بيشترين استفاده را بنمايد. عصر ساختمانهايي كه روزيروزگاري به عنوان نماد معماري متجدد بودند ولي نه كاري به هندسه خورشيد داشتند و نه دلنگران مصرف انرژي فسيلي، بهسر آمدهاست. شايد اغراق باشد ولي روايتي است كه اگر جهت ...

هواپيما را نميشود در كاروانسرا نشاند!
به بهانه صدمین سال مشروطیت ایران هواپيما را نميشود در كاروانسرا نشاند! بهروز مرباغي جواد مهديزاده 64 سال دارد. سال 1344 از دانشكده حقوق فارغالتحصيل شد و دانشكده علوم اجتماعي را در 1349 به پايان برد. در سالهاي 56 و57 در انگستان در دوره دكتراي علوم اجتماعي تحصيل نمود. كتابها و مقالات بسياري دارد. با مشاركت در «طرح بررسي مسائل كالبدي-فضايي كلانشهر تهران» در سال 70، عملاً وارد حوزه فعاليت و پژوهشهاي شهرسازي شد. از آن موقع تا به حال مستمر و مستدام در اين زمينه فعال است. از جمله در«مطالعات جامع ساماندهي پيادهراههاي تهران»، «طرح ناحيه مشهد»، «طرح كالبدي ...

هرگوشه اين خاك، سندي است تاريخي!
خارك، زيستگاه ناخدايان و دريابانان ايلامي هرگوشه اين خاك، سندي است تاريخي! بهروز مرباغي «از آب اين چاه، كمي هم بوي نفت استشمام مي شود» خاطرات انجوي شيرازي را از تبعيدش در جزيره خارك ميخواندم. اگر از اشتباهات چاپياش بگذريم و حساسيتي هم به نظراتش نسبت به «همتبعيدي»هايش و حكمهايي كه درباره برخي افراد و احزاب ميدهد، نداشتهباشيم، كتابي شيرين و خواندني است. به ويژه براي كساني كه با معماري منطقه و اقليم سواحل و جزاير خليجفارس سروكار دارند. به هرحال، اين كتاب سندي است از «وضعيت موجود» جزيره خارك در 52 سال پيش. و طبعاً با ارزش و قابلاستناد ...

نگاهی به ججو یادی از ماخونیک
نگاهی به ججو یادی از ماخونیک بهروز مرباغی نوشتهای را برای خوانندگان «معمارنت» میفرستم که نمیدانم ارزش انتشار دارد یانه. تردید من از این جهت است که ممکن است خواننده پس از خواندن مطلب بپرسد «که چی؟!». به همین خاطر دوست دارم مقدمهای بر این نوشته بنویسم و شأن نزول «که چی؟!» را کمی توضیح دهم. چند روز پیش در عالم وب میلولیدم که چشمم به گزارشی چندخطی و مصور از مجتمع ویلایی در گوشهای از کره جنوبی افتاد. در سایت معماری «آرچی.رو». خود موضوع جالب بود. و شما هم که مطلب کوتاه و عکسهای مکفی آن را ببینید ...

موزه معماری و شهرسازی بوشهر
عمارت دهدشتی، بافت قدیم بوشهر موزه معماری و شهرسازی بوشهر بهروز مرباغی، شهریار یقینی آشنایی به نقل از اهل خبره و علاقمندان میراث و آثار تاریخی بوشهر، تا همین دو سه دهه پیش، بیش از نود عمارت شاخص دوره قاجار در بوشهر سرپا سالم مانده بود. امروزه این تعداد به حدود سی دستگاه رسیده است. «عمارت دهدشتی» یکی از همین معدود ساختمانهای سرپامانده است. عمارتی چهارطبقه که طبقه زیرینش حدود یک متر پایینتر از تراز حیاط در ضلع شمالی و شرقی قراردارد. عمارت در قلب بافت قدیم قرار دارد و از بالای پشتبام آن میشود تمام بافت را نظاره نمود ...

معماري شهرهاي ما، درعصرمشروطه
معماري شهرهاي ما، درعصرمشروطه دفترنخست: تبريز ، تاريخ دور و دراز شهر بهروزمرباغي به احتمال قريب به يقين، تبريز درتقاطع دو محور بزرگ و مؤثر به وجود آمدهاست: جاده شرق- غربي ابريشم كه اروپا رابه قلب آسيا وصل مينمود و جاده شمال-جنوب كه از شمال درياچه خزر به سمت جنوب تا خوزستان و عراق امتداد داشتهاست. اما مستندات تاريخي متقنتر به دورههاي پس از اسلام برميگردد. بخصوص ازقرنهاي چهارم و پنجم به بعد، تبريز يكي ازكانونهاي مهم شهري در منطقه و فلات ايران است. در دوره مغول، تبريز به يك شهر كامل و تمامعيار تبديلشد. خسرو معتضد در كتابش كه ...

محورِ «سنگیِ» بینِ تاریخِ قدیم وجدید
داستانِ نخستین خیابان بندر بوشهر محورِ «سنگیِ» بینِ تاریخِ قدیم وجدید بهروز مرباغی چکیده نقشه امروزِ بوشهر را نگاه کنید، شهر را دو پارچه میبینید. بخشی در شمال، بخشی در جنوب. بخشِ شمالی همان است که از دوره نادری به بعد شکل گرفته و قرار بود پایگاه نیروی دریایی ایران شود، و امروز مردم «شهر» مینامندش. بخشِ جنوبی، داستانی دیرین دارد و از نخستین قرارگاههای زیستی بوشهر، به نامِ ریشهر، تا محلههای کنونی بهمنی و امامزاده را در برمیگیرد و در افواه، عموما، «بهمنی» نامیده میشود. این بخش از شهر شاملِ ریشهر، امامزاده، اُندربُندر، تلپیتل، بهمنی، دواس، تنگستان و چند ...

عمارت حاج رئیس بوشهر (روند مرمت و احیاء)
عمارت حاج رئیس بوشهر (روند مرمت و احیاء) بهروز مرباغی، شهریار یقینی آشنایی: عمارت حاج رئیس بوشهر، یکی از بزرگترین عمارتهای بوشهر قدیم است که در محله شنبدی و در گلوگاه تجاری شهر قراردارد. این منطقه از شهر که تا سال 1367 کاملا برپا بود با عملیات ساختمانی سال 67 اداره بندر بوشهر برای کشیدن خیابان ساحلی آیتالله طالقانی، کاملا ویران شد و تنها چهار عمارت، آن هم با از بین رفتن بخشهایی از آنها باقی ماندند. عمارت حاج رئیس یکی از این چهار عمارت است. سه عمارت دیگر که توانستند در مقابل یورش بولدوزرهای بندر مقاومت نمایند، خواه بخاطر ...

شهر سمنان در باغ
شهر سمنان در باغ روزنامه پیام سمنان، شنبه 7 تیرماه 1393، شماره 3674 نگار جوکار امروزه در دنیا برنامههای جدیدی برای توسعه شهر وجود دارد. در تعدادی از شهرهای دنیا مبحث تازهای تحت عنوان «شهر در باغ» در حال اجرا است. این موضوع با «باغ شهر» متفاوت است. شهر در باغ یعنی ما به جای آنکه در توسعه شهر، باغات را تبدیل به زمینهایی برای ساخت و ساز کنیم، این باغات هستند که گسترش مییابند و اطراف تودهها و ساختمانها را پر میکنند. این مبحث در دنیای امروز بسیار مبحث تازهای است. جالب است آنها این همه هزینه و مطالعه ...

زیباست واقعا، ولی. . . . !؟
زیباست واقعا، ولی. . . . !؟ بهروز مرباغی سال 1168 خورشیدی، قصر قاجار ساختهشد. دوران فتحعلیشاه. در مسیر تهران به شمیران و ییلاقات. شاهِ قاجار از این قصر خوشش میآمد و روزهایی را در آن میگذراند. اما وقتی ناصرالدینشاه به تخت شاهی تکیه زد، هوس کرد قصر گلستان را برای خود داشتهباشد. با اینحال «قصر قاجار» قصر ماند تا دوره پهلوی. رضا شاه، خیلی علاقه به حفظ آثار قاجاری نداشت. با غلبه بر آن سلسله، نشانهها و باقیماندههای معماری آن را هم میخواست از نقشه شهر پاک کند. رفتاری که، انگار، ذاتی تاریخ ما است. تمام حکومتها نشانههای، حداقل، ...

داشتههای سمنان
داشتههای سمنان سمنان، شنبه 21 تیرماه 1393، شماره 3686 بهروز مرباغی داشتههای یک شهر چیست؟ وقتی از شهرمان صحبت میکنیم، با چه چیزهایی آن را بیان میکنیم؟ مثلا ممکن است بگوییم شهر ما به شیرمال و کماج شناختهشده است! بگوییم شهر ما به تولید گچ معروف است. شهر ما را به کارخانه خودروسازی می شناسند. شهر ما به امامزاده و مسجد تاریخی شناختهشده است. شهر ما به خیابان و کوچهاش شناخته میشود. همه اینها درست است، اما اینها آن چیزی نیستند که «داشته شهر» نامیده میشود. داشتههای شهر چیزهایی هستند که اگر آنها را از شهر بگیریم، دیگر شهر آنی ...

داريوش شاه در بردک سياه
دریای پارس زیر نگاه و کنترل امپراطوری هخامنشی داريوش شاه در بردک سياه بهروز مرباغي چند سال پيش، خبر خوانده شدن لوح سنگي کشف شده در حفاريهاي سايت «بردک سياه» در سطح جهان اعلام شد. دکتر احسان يغمايي سرپرست گروه حفاري تعلق اين لوح به دوره هخامنشي را تأييد و اعلام نمود اين لوح قسمتي از پايه ستوني است که متأسفانه اول و آخر آن شکسته شده و به دست نيامدهاست. اين لوح از جمله اشياء و آثاري است که در اين سايت کشف شدهاست. سايت حفاري شده، بخشهايي محدود از مجموعهاي است که احتمالاً بايد شهري هخامنشي باشد. در ...

چهل سالگی محل نمايشگاه بينالمللي تهران
معماری بازار مکارههای مدرن چهل سالگی محل نمايشگاه بينالمللي تهران بهروز مرباغی 1-كاروان، پيلهور، روزبازار، نمايشگاه روزگاري كارواني راه ميافتاد و مال و امتعه بر پشت شتر از اين ولايت به ولايتي ديگر راه ميسپرد و در كاروانسراهاي ورودي شهر بساط ميگسترد و در برگشت هر چه كه آنجا بود و در ولايت خويش ناياب، بار ميزد و برميگشت و در كاروانسرايي خودي در ولايت خويش بساطي دوباره ميگسترد براي عرضه آنچه كه از آنور كوهها آورده بود. بودند كساني كه اين كار را در مقياسي بسيار ريزتر انجام ميدادند. از همين كاروانسراها به دهات و روستاها با قاطر و ...

تكههايي از دژ خداوند الموت از دل «فراموشخانه»
دژحسن صباح در تصرف «ميراث فرهنگي»! تكههايي از دژ خداوند الموت از دل «فراموشخانه» بهروز مرباغي «درسده يازدهم (ميلادي)، در ايران، با وجود پيگرد دستگاه حاكم، گروههاي سري قرمطيان و اسماعيليان به فعاليتهاي پيگيري دست زدند. از گروه اخير، در سالهاي 70 سده يازدهم، حسنبنصباح، با امام اسماعيليان- خليفه فاطميان مصر، المستضر- به گونه سري ديدار كرد. به سال 1090، او موفق شد دژهاي كوهستاني الموت در نزديكي قزوين را تصرف كند. پس از آن، اسماعيليان دژهاي ديگري را در كوههاي ديلم، «كوهستان» و فارس تصرف كردند. اينگونه، چيرگي اسماعيليان بر ايران سازمان دادهشد (1256-1090). يعني از سال 455 تا ...

تذکری کوتاه در باب معماری بوشهر
تذکری کوتاه در باب معماری بوشهر روزنامه بامداد جنوب، صفحه معماری، شماره 55، 19 اسفندماه 1393 بهروز مرباغی معماری بوشهر داستان خاص خود را دارد. امروز سخن گفتن از ظرایف بیرونی آن، شاید، چارهساز برای آینده معماری نباشد؛ اما اگر نگاهی ساختارگرا به آن بیندازیم، احتمالا میتوانیم گوشهای از اهمیت والای این معماری را درک کنیم و توشهای برای آینده برداریم. من برای این منظور از کتابی که در سال 2012 منتشر شدهاست مدد میگیرم. کتابی از پاتریک شوماخر بهنام «خود سازندگی در معماری» . او خود از حرفهمندان شناختهشده اروپایی است و بیشترین تجربه را به عنوان نظریهپرداز معماری ...

پیش درآمدی بر معماری سیراف
پیش درآمدی بر معماری سیراف بهروز مرباغی سیراف، تاریخی باستانی دارد. نکتهای کاملا روشن و بینیاز از هر نوع احتجاج. حداقل در دوره پارتها در این بندر سکونت و تجارت وجود داشتهاست. در دوره ساسانی شهر آن چنان وسعتی داشته که امروز، پس از نزدیک به دو هزاره، آثار یک شهر کامل را میتوانیم ببینیم، شهر دوره زرتشت. دریک سو شهر مردگان، در سوی دیگر شهر زندگان، با آتشکدهای در میان این دو و بر بالای تپه. اینها فاکتهای موجود باستانشناسی هستند. بخشهایی از شهر مردگان بصورت پهنه وسیع گوردخمهها در انتهای دره لیر، بیهیچ توصیفی گویای وسعت شهر در ...

بوشهر: قطب جنوبی دیپلماسی ایران
بوشهر: قطب جنوبی دیپلماسی ایران بهروز مرباغی «سال 1812 . . . کار مدیران محلی و دلالها از بین رفت و عنوان نماینده مقیم و نمایندگان محلی مرسوم، و وضع کار تمام دستگاهها سیاسی شد».(1) این جمله از آن «لرد کرزن» است که حدود 125 سال پیش ایران را دور زده و از جمله بوشهر را دیده و اوضاع و احوال آنجا را سنجیده است. تمام بنیه و بنیان تجاری کمپانی هند شرقی انگلیس در برههای از زمان تبدیل به اندام سیاسی میشود و عنوان «نمایندگی مقیم» را مییابد. و دلالهای محلی تبدیل به کارمندان نمایندگی سیاسی میشوند. بدین ترتیب ...

بانک شاهی در بوشهر
بانک شاهی در بوشهر بهروز مرباغی در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم، بوشهر در اوج رونق اقتصادی ناشی از موقعیت تجاری خود بود و بازرگانانش چنان پر و بال گرفتهبودند که نه تنها در مناطق اطراف هم سرمایهگذاری میکردند و در بندر لنگه، که مرکز تجارت مروارید بود، دفتر و شعبه میزدند، بلکه داعیه شرکت با شرکت ناصری در تجارت بر روی کارون را داشتند. همه اینها در شوری که برای تأسیس بانک ملی در قالب شرکت سهامی عام پدید آمد تجلی یافت. تأسیس بانک ملی چنان برای تجار بوشهر اهمیت داشت که حاج عبدالرسول، که بعدها به ...

بادگير؛ جزئي از اندام معماري
انسان است و ريه، ساختمان است و بادگير جزئي از اندام معماري بادگير؛ جزئي از اندام معماري بهروز مرباغي مسعود درگاهي چهلوسه سال دارد. زاده بندرعباس و پرورش يافته آنجا نيز هست. تنهاست؛ كمي هم خودخواسته. دلش هواي كسي را ندارد. عاشق خاك و ديار خود است و دلمشغولياش نيز آن است. از حرفهايش چنين ميفهمي كه سينهاش پر است از تصويرهاي كوچه پسكوچههاي خاطره؛ و با چه حسرتي از گذشته و كودكياش ياد ميكند. انگار كه قرني گذشتهاست. در خانه خود و به پشتوانه عشق و اراده خود، داستان بادگيرها را پيگرفته و درگشت و جستوجوهاي خود به چهلويك ...

آیاپیر، ایذه، کارون ۳ و زندگی
معماری سوار بر پایه های مهندسی است آیاپیر، ایذه، کارون 3 و زندگی بهروز مرباغی سال 1368 داستان ساخت یکی از بزرگترین سد های برقآبی جهان در منطقه باستانی ایذه کلید خورد. سد که «کارون 3» نامگذاری شده بود، قرار بود در طول 7 سال ساخته شود. اما، به روال مألوف تمام پروژههای بزرگ ملی در ایران، این مدت 17 سال طول کشید و سد در اسفند 1383 افتتاح شد. سال 1386، به نقل از ویژه نوروز همشهری، این سد به همراه برج میلاد تهران بزرگترین و شاخصترین آثار مهندسی ایران از دید مهندسان عمران شناختهشد. «کارون 3» در28 کیلومتری ...

اول صبح زمين صورتي رنگ است!
اول صبح زمين صورتي رنگ است! بهروز مرباغی به بهانه تولد «دانشكده معماري و شهرسازي» در بوشهر، به اختصارتمام يكي دو «طرح» از زندگي فرهنگي بوشهريان در سالهاي «مشروطه ايران» را مرور ميكنيم. دارالفنون، به روايتي، نخستين دانشگاه (يا دانشكده) ايران است؛ از يادگارهاي ماندگار اميردولتمداري نوين ايران. بسياري از بوشهريان را باور بر اين است كه «مدرسه سعادت» بوشهر دومين دارلفنون ايران است. اما «تاريخ مشروطه ايران» هم ميگويد «ناصرالدين شاه پنجاه سال پادشاهي كرد، و در زمان او، خواه و ناخواه، پيوستگي ميان ايران و اروپا فزونتر گرديد، و چيزهاي بسياري . . . از اروپاييان گرفته شد ...

او ۶۴ سال دارد! او یک معمار است!
او 64 سال دارد! او یک معمار است! بهروز مرباغی سالها پیش، شاید بیستسالِ پیش، خانه دوستی در خیابان شریعتی بودم. خانهای دوطبقه و بقواره، با پلکانی بیرونزده از حجم و با پیچو تابی رعنا. سرِ شام از صاحبخانه که استاد دانشگاه بود، نامِ معمارِ بنا را پرسیدم. «مصطفی دانشور طهرانی». من، از بخت بدِ خودم، اولین بار بود با اثری از این استادِ عزیز آشنا میشدم. او از سالها پیش در میان اهلِ حرفه چهرهای آشنا و محبوب بود. من شانس نداشتم. بعدها دو سه خانه دیگر را هم دیدم که کار استاد بود. همه آجری و با امضای ...

ساختار مطالعهای خانههای بوشهر
ساختار مطالعهای خانههای بوشهر روزنامه بامداد جنوب، صفحه معماری، شماره 55، 19 اسفندماه 1393 نگار جوکار خانه واژهای است آشنا. اما اینکه چه کسی در کجا و از چه نگاهی این واژه را بر زبان می آورد بار معنایی آن تغییر میکند. خانه مکانی است برای آرامش. در بافتهای تاریخی کشورمان بارها سری به خانههای تاریخی زدهایم. هر بار مطلبی برای گفتن پیدا میکنیم. مطلبی ساده که معمولا از حس شروع شده و بعد از به وجود آمدن احساس، شناختی از خانه بودن آن بدست میآوریم و با مشاهدهای بیشتر به درکی میرسیم که طبیعتا با هم متفاوت است. فقط ...

آتش جاودان در تخت سليمان
آتش جاودان در تخت سليمان بهروز مرباغی در آخرين روز از هفته ميراث فرهنگي، در كنار مهندس ابراهيم حيدري نشستهام. آقايان حميد حيدري مهوار و مهندس شهابالدين ارفعي هم هستند. او متولد فروردين ماه 1326 است؛ از قروه كردستان. با تخت سليمان بيش از عمر اداري و استخدامياش در سازمان ميراث فرهنگي، به قول خودش «گره خوردهاست». ميگويد «حدود بيستوهشت سال سابقه حضور در تخت سليمان را دارم، به آن گره خوردهام. در اين مدت سه فصل هم با باستانشناسان آلماني كار كردهام». چه سال هايي آقاي مهندس؟ 55، 56، و 57 پس سابقه كه بيش از 28 سال ميشود! ...

سمنان فردا
گفتگوی اختصاصی سمنان امروز با استاد بهروز مرباغی «سمنـان؛ شهری در بـاغ» ایدهای زنده و در دسترس شاید لذت این که با یک مویسپیدکرده در معماری، دست در دست خیال بگذاری و از کوچهپسکوچههای تاریخی سمنان تا کاخ خورنق قدم بزنی و بیاموزی، چندان بیانکردنی نباشد اما کوشیدهایم در سطوری که در پی میآید قدری از این لذت را با شما به اشتراک بگذاریم. آنچه میخوانید حاصل گفتگوی ما با استاد بهروز مرباغی است. شهر سمنان در گذشته واجد ساختار هویتمندی بوده است. چندی قبل آقای بهزادفر، اعلام کردند که این شهر در حال حاضر به دلیل معماری شهری از همگسیخته و آشفتگیهای بصری، فاقد یک ساختار منسجم ...

شهر سمنان در باغ
شهر سمنان در باغ نگار جوکار،کارشناس بافت تاریخی امروزه در دنیا برنامههای جدیدی برای توسعه شهر وجود دارد. در تعدادی از شهرهای دنیا مبحث تازهای تحت عنوان «شهر در باغ» در حال اجرا است. این موضوع با «باغ شهر» متفاوت است. شهر در باغ یعنی ما به جای آنکه در توسعه شهر، باغات را تبدیل به زمینهایی برای ساخت و ساز کنیم، این باغات هستند که گسترش مییابند و اطراف تودهها و ساختمانها را پر میکنند. این مبحث در دنیای امروز بسیار مبحث تازهای است. جالب است آنها این همه هزینه و مطالعه میکنند تا باغاتی داخل شهر خود ایجاد ...

نگاهی معمارانه به شعر فروغ فرخزاد
نشانیهای خانه فروغ نگاهی معمارانه به شعر فروغ فرخزاد بهروز مرباغی سخن از پنجره های باز است! همیشه فکر می کردم، و هنوز هم بر این باورم که «زندگی» به باور و روال فروغ، عالمی دیگر دارد. فروغ یعنی زندگی. فروغ یعنی تمام زیباییهای زندگی. بیهیچ پردهپوشی و بیهیچ ریا و تزویر. زندگی با تمام شیطنتها و شورمندیهایش. با فروغ «سخن از پچ پچ ترسانی در ظلمت نیست/ سخن از روزست و پنجرههای باز / و هوای تازه / و اجاقی که در آن اشیاء بیهوده میسوزند / و زمینی که ز کشتی دیگر بارور است/ و تولد و تکامل ...

نقد و نکتهیابی «پردیس سینمایی ملت»
باید گشت و یافت، زندگی این است! نقد و نکتهیابی «پردیس سینمایی ملت» بهروز مرباغی ششم مهرماه در خانه هنرمندان دور هم نشستیم تا به نکتهیابی «پردیس سینمایی ملت» بپردازیم. آقایان دکتر مجید جوزانی، اهل تئاتر و مدیر عامل باغ هنرمندان، دکتر فرخ باور و مهندس علی کرمانیان به همراه مهندس رضا دانشمیر، طراح پروژه، دعوت «جستارهای شهرسازی» را پذیرفته بودند تا در فضایی ساده و دلنشین به این تک بنای شاخص بپردازند. در ابتدای جلسه، من باب حسن شروع، دکتر جوزانی روز نشست را یادآور شد و اینکه اگر دو سه ساعتی زودتر دور هم جمع میشدیم، میتوانستیم بگوییم ...

نقد مجموعه مسکونی کفترک، شیراز
نقد مجموعه مسکونی کفترک، شیراز بهروز مرباغی دومین «نقد معماری» را پیش رو داریم. در تجربه اول، که در شماره 30 مجله چاپ شد، توانستیم چارچوبهایی را برای نقد مصداقی و رو در رو در حوزه معماری بحث کنیم. واکنش مخاطبین نقد، در مجموع خوب بود. این بار، کمی بیشتر به جزییات خود اثر میپردازیم. بحثهای مربوط به اصول را تکرار نمیکنیم و بیشتر به خود اثر میپردازیم. امیدواری زیادی داریم که تجربه سوم غنیتر از دومی و چهارمی بهتر از سومی خواهد بود. واقع آن است که نقد معماری و نقد شهرسازی، با این شکل، در ادبیات معماری و ...

نقد مجموعه مسکونی ۳۵۰ واحدی شهرکرد
نقد و نکتهیابی نقد مجموعه مسکونی 350 واحدی شهرکرد بهروز مرباغی نقد معماری را شروع میکنیم. با این امید که تداوم یابد و در مسیر متعالی خود به شفافیت متن معماری کشور کمک کند. واقعیت آن است که در ایران نقد معماری و شهرسازی، به مفهوم علمی و کارشناسانه آن نداریم، یا کم داریم. این در حالی است که نقد از اسباب توسعه و شکوفایی حرفه است. قالب کار ما در این نشریه، برای نقد معماری، همینطور نقد شهرسازی، به قرار زیر است: * نخست آنکه، قرار است معماری و اثر معماری نقد شود نه معمار. با این دید، حتی ...

مهندس دیشیدی: گنبد و بارگاه از دور باید دیده شود، نه از نزدیک!
قسمت سوم و پایانی گفتوگو با مهندس دیشیدی مهندس دیشیدی: گنبد و بارگاه از دور باید دیده شود، نه از نزدیک! بهروز مرباغی بهروز مرباغی: در شهرسازی و معماری شهر، امروزه مباحث جدیدی در دنیا مطرح است. بهتر است بگوییم، تردیدهایی در اصول به اصطلاح پذیرفته شده عام بوجود آمده است. این تردیدها حتی به پایههای شهرسازی هم مربوط میشوند. مثل خط آسمان یا سیلوئت شهر، نشانههای شهری، خوانایی، زون بندی و امثالهم. در بسیاری از این پلمیکها، حتی این اصل که کارخانههای داخل شهری باید به بیرون شهر بروند و مناطق صنعتی جدا از مناطق شهری سکونتی باشند، هم ...

مفاهیم مرتبط با موضوع پایداری در معماری و جامعه
مفاهیم مرتبط با موضوع پایداری در معماری و جامعه مترجم: میکائیل انگورانی 1- برنامهریزی پایدار برخورد پايدار با برنامهريزي سايت و طراحي، فراتر از تركيب و مقايسه دادهها و موجوديهاي سايت است. روند پايدار ميكوشد رابطه بين فاكتورهاي سايت و اينكه چگونه اين فاكتورها تغيير را ميپذيرند، تعيين نمايد. درك اين رابطه، تأثيرات توسعه در هرنقطه از سايت را بر نقاط ديگر آن روشن ميسازد. ارزيابي فشارهاي بالقوه توسعه، نيازمند خط پايه اوليه پيش-توسعه و مدل زيستمحيطي است. اين مدل عملكردهاي اساسي و روابط داخلي فاكتورهاي هر سايت را توضيح ميدهد و محدوديتهاي قابلقبولي براي تغييرات در دوره ساختوساز تعيين ...

معماری ساختمان نیست!
بلند بگوییم: معماری ساختمان نیست! آرون بتسکی مترجم: بهروز مرباغی آرون بتسکی (Aaron Betsky)، در سال 1958 در «میسوولا» (مونتانا آمریکا) به دنیا آمد. دانشآموخته هلند و آمریکا است. تا پیش از مدیریت دوسالانه ونیز، تجربههای گرانقدری را به عنوان مدیر، تاریخنگار، منقد و ساماندهنده نمایشگاههای معماری در کارنامه دارد. او که تا همین اواخر مدیر «انستیتو معماری هلند- روتردام» یکی از مهمترین مراکز و موزههای جهان بود، در سه نوبت (2002، 2004 و 2006) مدیر پاویون ملی هلند در دوسالانههای بینالمللی معماری ونیز بود. در دوسالانه هشتم معماری ونیز (2002)، پاویون هلند، به سرپرستی آرون بتسکی، مدال شیر زرین ...

معماری زنان با معماری مردان متفاوت است؟
معماری زنان با معماری مردان متفاوت است؟ سُرور هنرور امروز، با اين پرسش مواجه هستيم : آيا معماري زنان با معماري مردان متفاوت است؟ آيا هنگام نگريستن به يك بناي معماري و يا پس از بررسي و تجزيه و تحليل آن ميتوان نتيجه گرفت كه طراح آن زن بوده است يا مرد؟ به بيان ساده تر آيا در معماري امروز فاكتورهايي مختص معماري زنان و يا مردان وجود دارد يا خير ؟ اينها پرسشهايي هستند كه در اين مقاله مورد بررسي قرار ميگيرند. در معماری امروز، انديشه و ايده آن، به يك اثر و طرح ارزش ميبخشد؛ و ايده پاسخي ...

معماري پايدار
اين زمين عاريتي از فرزندانمان، نه مرده ريگي از پدرانمان! معماري پايدار بحث «معماري پايدار» را به روايت معماران ايراني باز ميكنيم، با اين هدف كه مسير رسيدن به دهكده جهاني معماري را بيشتر بشناسيم. در اين رابطه نشستي محدود در دفتر انجمن مفاخر معماري ايران تشكيل شد كه خلاصهاي آن در زير ميآيد. حاضران در نشست عبارت بودند از: سركار خانم مهندس انوشه منصوري، آقايان مهندس شهابالدين ارفعي، دكتر محمد تقي رضايي حريري، مهندس اردشير سيروس، دكتر ايرج شهروز تهراني، مهندس سيد عليرضا قهاري، دكتر حسنعلي لقايي، مهندس بهروز مرباغي، مهندس مسعود منصوري و مهندس شهريار يقيني قهاري: معماري ...

معماري اسلامي به دور و قوس و گلدسته و گنبد نيست!
گفتوگو با سید رضا دیشیدی، معمار معماري اسلامي به دور و قوس و گلدسته و گنبد نيست! بهروز مرباغی بهروز مرباغی: مهندس ديشيدي، شخصيت کاملا شناخته شدهاي در معماري اماکن مذهبي ايران است. تجربه طولاني و بسيار غني ايشان در مديريتهاي طرحهاي توسعه حرم امام رضا (ع)، شنيدن حرفها و ايدههاي ايشان را براي هر مخاطبي مغتنم مينمايد. از کودکي، معماري دغدغه زندگياش بود و بقول خودش «در تمام طول تحصيل، در دبستان، دبيرستان و دانشکده در تمام تابستانها، يا شاگرد معرقکار بوده يا بنايي ميکرده» و يادش ميآيد که روزي شش قران مزدش از استاد معرقکار بوده است. مي ...

مدرسه نه زندان است نه اردوگاه!
شکفتن شکوفههای خرد و دانش در مدرسه، با معماری مدرسه نه زندان است نه اردوگاه! مترجم: گلرخ اسکویی معماری مدرسه، موضوع مورد بحث و مجادله در بسیاری از کشورهاست. بحق همه به این امر باور پیدا کردهاند که معماری مدرسه نقش مؤثری در آموزش فرزندان کشور دارد. در این باور همگان شریکند. آنچه که مورد مناقشه است این است که از معماری مدرسه چه میخواهیم. آیا این معماری باید در امتداد برنامه «اطاعتپذیری» و «تقدیس سنتها» باشد یا در جهت شکوفا کردن استعداد فردی بچهها و دادن جسارت به آنها در شکستن سنتها و کشف قلمروهای جدید. تجربههای نوین معماری ...

مسير هم بخشي از سفراست!
حال و هوای سفر مسير هم بخشي از سفراست! گلرخ اسكويي گرايش جديدي در طراحي و اجراي واحدهاي خدماتي-رفاهي بينراهي در ايران، درحال شكلگيري است. اين گرايش با نگرشي بر اصول عام و اوليه معماري واحدهاي بين شهري و با استفاده از تجربههاي كشورهاي ديگر اجرايي ميشود. به قرار اطلاع، «شركت توسعه گردشگري ايران»، متولي اين طرح سراسري، در تدارك مكانيابي و طراحي فاز يك حدود دويست طرح براي واحدهاي خدماتي-رفاهي بين راهي است. در اين برنامه سراسري، بيش از سي شركت مهندسي مشاور معماري درگير هستند. اينان براساس طرح تفصيلي اوليهاي كه به سفارش شركت فوق تهيه شدهاست، و ...

مدرسه نافرمان
مدرسه نافرمان مارتین سپرینگ مترجم: جلال الدین بهروزی معماری مدرسه، مثل معماری بسیاری دیگر از فضاها، امروزه، مبانینظری تازهای یافتهاست. این مبانی نظری ناشی از تغییراتی است که در روش زندگی مردم در اقصی نقاط جهان بوجود آمدهاست. امروزه جهان دیگر حتی دهکده کوچک هم نیست، شده یک خانه کوچک. همه از همدیگر خبر دارند و هر پیام و ایدهای به سهولت حرکت باد، در کمترین زمان ممکن به همه جا میرسد. عصر اطلاعات به سر آمده، و به قول یوگنی آس عصر ارتباطات فرارسیده. و در این حال و هواست که مدرسهها با معماری نوینی ساخته میشوند. نوین از ...

عایقبندی صنعت پیچیدهای نیست!
تنم با دکتر حریری عایقبندی صنعت پیچیدهای نیست! بهروز مرباغي آقای دکتر محمد تقی حریری رضایی، که نزد اصحاب و شاگردانش به «دکتر حریری» معروف است، از معدود معماران کشور است که تخصص مستمر و مستند در خصوص عایقبندی ساختمان دارد. روزی تعریف میکرد که اگر فقط و فقط پشتبام خانههای تهران را درست عایقبندی کنیم، سالانه چند صد میلیارد صرفهجویی در انرژی خواهیم داشت، و با این پول چهها که نمیشود کرد. دکتر ویژگی مهم و با ارزش دیگری که دارد: استفاده امروزی از داناییهایی معماران گذشته. میگوید: «معماری پایدار، یعنی ترجمه دانایی معماری گذشته به زبان امروز». گپ ...

شهری که کودکان دوستش دارند!
شهر دوستدار کودک، شهری که کودکان دوستش دارند! چند روز پیش، با تنی چند از اعضای «دفتر پژوهش کودکان دنیا» نشستیم و گپ و گفتی راه انداختیم در باب معماری و کودک. بهانه نشست هم طرحی بود که این دوستان برای «شهر دوستدار کودک» دارند. و من یاد تجربهای میافتم که در پایتخت کلمبیا حاصلشده و نهایتاً به صورتی محقق و تجربهشده، اعلام کردهاند که اگر شهر برای کودک زیبا و راحت باشد برای همه زیبا و راحت خواهد بود. الان دفتر پژوهش کودکان دنیا در نظر دارد شهر(های) دوستدار کودک را در ایران راه بیندازد. طبیعی است که در ...

شما عاشقيد، آقاي كيميايي؟
ما وسینمای ما شما عاشقيد، آقاي كيميايي؟ بهروز مرباغی آقاي كيميايي، من يك معمارم. نه خيلي جوان. نه پير هم. روز پنجشنبه 28 تيرماه «رئيس» را در سينما بهمن ديدم. به صرافتش افتادم برايتان دربارهاش بنويسم. يادم ميآيد اولين روزهايي كه اجازه پيدا كردم تنهايي سينما بروم، از جمله «بيگانه بيا» را ديدم. آن فضاي انساني لطيف و آن سازدهني و صداي خشدار ِجوانِ فرخ ساجدي هنوز در خاطرم مانده. آن روزها بورس فيلمهاي دكتر كوشان بود و سيامك ياسمي؛ و البته ميثاقيه هم تو بورس بود. فيلمهاي پر زرقوبرق مثلاً تاريخي با دستمايه عشقهاي دور از دسترس چون «يوسف ...

سرپناه یا آشیان فرهنگ؟
مشکل مسکن و وظیفه معماران سرپناه یا آشیان فرهنگ؟ بهروز مرباغی معماران کشور، مدتی است درگیر مشکل مسکن و چگونگی تأمین سرپناه بیخانمانها هستند. در نشستها و همایشهای متعدد و در انتشارات و گفتگوهای خود، ابعاد بحران مسکن را میکاوند و زنگهای خطر را به صدا در میآورند. ولی آیا هشدار در خصوص معضل مسکن وظیفه معمار است؟ البته که هست، ولی نه به عنوان معمار بلکه به عنوان یک هموطن. هموطنی که شاخکهای حسی قویتری دارد و خطر را زودتر احساس میکند. مشکل مسکن را باید دیگران حل کنند و معماران ما باید مواظب باشند که راهحلها منجر به ...

ديشيدي: نبايد از چارچوب بيرون زد!
طلاکاري گنبد امام رضا عين صرفهجويي است! ديشيدي: نبايد از چارچوب بيرون زد! بهروز مرباغی بخش دوم گفتگو با مهندس رضا ديشيدي را ميخوانيم که در باب اصول کلي معماري اسلامي است. به چي است اين معماري اسلامي؟ به محتواي اسلامي است. مثلا، در اسلام حرف بيهوده و لغو ممنوع است. در ساختمان هم نبايد باشد. کار بيهوده نبايد باشد. يعني چه؟ يعني اينکه در ساختمان فضاهاي پرت و مرده نبايد باشد. يا مثلا در اسلام اسراف حرام است. يعني چه؟ اين خيلي جالب است. من مثال جالبي برايتان دارم. به من ميگويند چرا گنبد امام رضا را طلا کردهايد؟ ...

درس ومشق بدون شيطنت وبازي، يعني چه؟!
دریچهای به معماری مدرسه درس ومشق بدون شيطنت وبازي، يعني چه؟! بهروز مرباغی بچهها براي رسيدن به مدرسه از مسيري امن با فضاي سبز و بدون ترس و نگراني از خوردن به اتومبيل و معارض ديگر عبور كنند. • ديوارهايي هم كه دور مدارس ميكشند براي ايجاد امنيتي است كه براي بچه وجود خارجي ندارد! • بايد به اين سمت برويم كه جامعه با آموزش يكي شود و آموزش هم بخشي از جامعه. مدرسه دردل جامعه باشد، بخشي از آن. بخشي اندامواره نه جداگانه. • معماري مدرسه بايد معماري پويا و تحركآفريني باشد. تحرك از اصول اوليه آموزش است. • ...

چگونه شهر را زندگی تازه ببخشیم!
چگونه شهر را زندگی تازه ببخشیم! جی والیاسپر مترجم: جلالالدین بهروزی یان گل (Jan Gehl)، معمار دانمارکی، یکی از وزنههای مهم در خلق شهرهای بزرگ است. او به همراه همکار دیرین خود، لارس گمزو (Lars Gemzoe)، تطور فضاهای عمومی کاملا موفق کپنهاگ را به دقت تقویم کردهاست. دفتر معماری آنها، متخصص «مشاوره برای کیفیت شهری» است و به شهرهای عالم، از لندن و ملبورن گرفته تا امان و نیویورک مشاوره میدهد. این دو معمار، با همراهی دو همکار دیگرشان سیا کرنس (Sia Kirness) و بریت ساندرگارد (Britt Sondergaard)، در کتاب «زندگی نوین شهری»، یافتههای خود را برای این که چه ...

برای ما، کجاست معماری؟
اندر بابِ معماری و ساختمان برای ما، کجاست معماری؟ میکائیل انگورانی درست است که ما ایرانیها در دوسالانههای معماری حضور نداریم، ولی حداقل میتوانیم مسائل و موضوعات آن را تعقیب کنیم. به ویژه دوسالانه یازدهم (2008)، موضوعی را برای خود برگزید که بحث فراوانی را پیش میآورد. عنوان دوسالانه این بود: «آنجاست معماری، پشت ساختمان». این عنوان مرا یاد گفته معروفی میاندازد که «درختها نگذاشتند جنگل را ببینیم». این درختها جنگل نیستند ولی بخشی از جنگل میتوانند باشند. در عالم معماری هم، ساختمان بخشی از قلمرو معماری هست، ولی معماری نیست. ساختمان میتواند مصنوع معماری باشد، یعنی معماری را در ...

بازاريابي چريكي
تازههای دنیای تبلیغات بازاريابي چريكي بهروزمرباغي بازاریابی چریکی، به توصیف «جی کنراد لوینسون» در کتاب معروفش به همین نام، عبارت است از روش نامتعارف در فعالیتهای بازاریابی با صرف هزینهای بسیار اندک. این تبلیغ گاهی چنان سازماندهی میشود که مخاطبِ هدف، بیخبر از تبلیغ شدنش میشود و شاید به همین خاطر آن را تبلیغ نهانی نیز میگویند. این دیگر به عهده تبلیغاتگر چریک است که خلاقیت نشان دهد و روشهای نامتعارف را بیابد. باید تمام ارتباطات خود را به کار گیرد، هم ارتباطات خصوصی و هم ارتباطات حرفهایاش را و شرکت و محصولات را بسنجد و دنبال منابع مقبولیت و ...

اصول و مباني ورزشگاه
اصول و مباني ورزشگاه ميكائيل انگوراني امروزه ساخت ورزشگاه، شامل فرايندي دقيق ميباشد و فراتر از آن است كه فقط به ورزش فكر شود. انگيزههاي بيشمار، همراه با محدوديتهاي پر اهميت، موتيفهاي زيادي براي انگيزش تخيل معمارانه بهوجود ميآورند. در اينجا، هفت اصل يا پيششرط عمومي براي ساخت ورزشگاه را ميآوريم. اين اصول كمك ميكند كه با يك استاديوم برخورد معمارانه داشته باشيم. محتوا و عملكرد در وهله اول مهم است كه رابطهاي برقرار كنيم بين ورزشگاه، ورزش و خواستهاي تماشاچيها. به اين منظور چند موضوع را بايد بهصورت جدي انديشيد و به طرز شايسته در پلانها و نقشهها منظور ...

میخواهم محلهای تازه بسازم
میخواهم محلهای تازه بسازم گلرخ اسکویی سالهاست دلم میخواهد محلهای بسازم. محلهای که بشود مثل حیاط خانههای قدیممان. باغچهای و حوض آبی و آمد و شدی خودی و همسایه. محلهای که صبحها همسایهها همدیگر را ببینند و به هم سلام کنند. محلهای که آدمهایش با هم غریبه نباشند. هم در عزا، هم در عروسی همدیگر را دریابند. یار هم باشند و غمخوار یکدیگر. مینشینم با بزرگان حرفه گپ میزنم و از آرزوهایم میگویم ولی میبینم آنها نیز فقط نوستالژی گذشته را دارند. برای امروز چارهای نمیبینند. یکی از این بزرگان حومهنشینی و خانههای ویلایی را توصیه میکند و از مهر ...

معماری و شعر معاصر ایران
معماری و شعر معاصر ایران بهروز مرباغی به تعبیرِ بسیاری از بزرگان، معماری یعنی زندگی. معماری، امروز، بسیار فراتر از ساختمان و عملکرد و اینجور حرفها است. امروز، در دنیا صحبت از استقلال کامل معماری به عنوان یک سیستم خودسازنده است. با چنین فرضی، معماری نه تنها تحت قیمومیت ساختمان نیست (قیمومیتی که در ایران هنوز شاهدش هستیم)، بلکه از قلمرو هنر هم مستقل شده و خود سیستمی کامل و خودسازنده تلقی میشود. با این حال، با تمام تنوعِ نگرش به معماری، همه میپذیرند که معماری یعنی زندگی. یعنی بازی و بازیگوشی. یعنی ساختن و لذتبردن. یعنی قدرتِ خلق شرایطی ...

معماران و شهرسازان و شوراها
معماران و شهرسازان و شوراها بهروز مرباغی انتخابات اخیر شوراهای شهر و روستا، یک جورهایی، صنف معمار و شهرساز را هم درگیر کرد. در انتخاباتهای گذشته، اعضای این صنف، به روال مألوف، عمل میکردند و به تصمیم شخصی خود در این رویداد شرکت میکردند و رأی می ریختند. یا شاید شرکت نمیکردند و «کاری به این کارها نداشتند»! اما اینبار در برخی از شهرهای ما حضور معماران و شهرسازان به صورت صنفی و در قالب شخصیت حقوقی بود. همین وجه از حضور است که شایسته تأمل و بررسی است. یکی از وزینترین نمونههای این حضور، در اصفهان اتفاق افتاد. «در ...

مردم عموماً با اسکیسها و پرسپکتیوها سروکار دارند
کنت کالول مترجم: بهروز مرباغی گفتوگو با «باربارا فاگا» باربارا فاگا، طراح شهری و قائم مقام اجرایی «EDAW»، سازمان بینالملل زیست محیطی است. کتاب اخیر او به نام «طراحی توافق اجتماعی» روشهای مشارکت عمومی در طراحی شهری را بر پایه چند مطالعه میدانی توضیح میدهد. هرچند که کتاب روالی آموزشی دارد، ولی در حقیقت، تنها یک کتاب نیست. هر مطالعه و بخش با روایت ملموس و محسوس همراه است. او هرچند که مدیر یک سازمان بزرگ بینالمللی است ولی اصلاً تلاش نکرده تا نوشتهای تبدیل به اعلامیهای تبلیغاتی شود، برعکس راه افشا و نمایش چالشها، اقدامات غلط و حتی خطاها ...

مردم را از کنج انزوا بیرون بیاوریم!
مسجد جامعی: مردم را از کنج انزوا بیرون بیاوریم! بهروز مرباغی دو قسمت از گفتگو با آقای احمد مسجد جامعی را در قسمتهای قبل خواندیم. در آخرین بخش گفتگو، نظر ایشان را درباره چند نقل قول در باب معماری را پرسیدهایم که پاسخهایی خواندنی و نکتهدار گرفتهایم. آخرین بخش را هم، به اختصار، بخوانیم: *** این حرف از آلکسی ایوانف، معمار برجسته روس است: «معماری، یعنی آنچه که ما معمارها بلدیم و انجام میدهیم، شلختگی آن چیزی است که ما و محیط ما را دربرگرفته. همکاری و همنوانی بین این دو میشود حرفه معماری!» این را بگذارید خود معمارها جواب ...

گفتوگوی اختصاصی بهروز مرباغی با علیاکبر صارمی
فصلنامه آنلاین تخصصی معماری مهراز بهروز مرباغی دکتر علیاکبر صارمی، از چند جهت، بر گردنِ معماری معاصر ایران حق دارد. او در حوزههای مختلف این معماری حضور دارد، حضوری محسوس و مؤثر. نقش او در حوزههای طراحی، آموزش و ادبیات معماری را تقریباً همه میشناسند اما تسلط او در حوزه نقدِ معماری را، متأسفانه، اندک کسان میدانند. در این باب، میشود کمی تأمل کرد و ضمن اشاره به آرای دکتر صارمی، به نکاتی نیز اشاره نمود. یادآور شوم نظرات ایشان را از متن نشستی برگزیدم که حدود چهارسال پیش در حضور ایشان و تنی چند از بزرگان به نقدِ مجموعهای ...

فضاهاي معماري موزه
فضاهاي معماري موزه گلرخ اسکویی 28 شهریورماه روز جهانی موزه است. آيا كسي متوجه اين روز میشود؟ اصلاً روز جهاني يا ملي موزه يعني چه؟ به چه درد ميخورد؟ غير از اينكه مراسمي خشك و بيروح و بي تأثير از طرف «كارمندان» برگزار شود و هزينهاي شود؟ كه چي؟ اصلا خود موزه به چه درد ميخورد؟ كشور به موزه چه نيازي دارد؟ - اگر نگوييم چه اعتقادي؟! اين چه مرض و دردي است كه اين همه هزينه ميكنيم ساختمانهاي پرخرج ميسازيم پولهاي كلان براي حراست و نگهبانياش ميگذاريم كه اشيايي را در سالنهاي به دور از چشم مردم نگهداريم. كه ...

شهر، محله، برج
شهر، محله، برج سُرور هنرور سردبیر (بهروز مرباغی): در نشستی از فرهیختگان، سال 1388، صحبت بلندمرتبهسازی بود و یادم هست که یکی از حاضرین انتظارش از برج یا بلندمرتبهها را چنین بیان کرد: برجها باید حکم محلههای عمودی و به عنوان تندیس شهری در خدمت منظر ظهری باشند. شاید از دید معماری، همین تکجمله میتواند راهنمای خوبی برای طراحان بلندمرتبههای مسکونی باشد. باز در همان نشست، دوست دیگری از پژوهشگری بریتانیایی به نام «روزنفیلد» نقل میکرد که تحقیقات محلی گروهشان – منظور گروه City Task Group به مدیریت ریچارد راجرز بود – به این نکته جالب رسیده که برخلاف تصور ...

شهر، توليد، دوستي و زيبايي
آنا وينوگرادينكا مترجم: جلالالدين بهروزي چندي پيش، ترجمهاي بدستمان رسيد، در اتباط با نقش ارزش زمين در معماري و به ويژه در شهرسازي. از وينوگرادينكا، در سايت معماري راسيسكايا آرخيتكتورا، كه پايههاي بحث مهمي را مطرح مينمود. اينكه، چگونه زمين و كالا بودن يا نبودنش ميتواند سيماي شهر و معماري يك شهر را تعيين نمايد. خانم وينوگرادينكا، ظاهراً پژوهشگر شهري است نه شهرساز و معمار. اما، اساس بحث مورد نظرش، شديداً مربوط و ناشي از دغدغههاي شهرسازي است. تكههايي را كه بيشتر به موضوع مورد علاقه صفحه معماري مربوط است جمعوجور كرديم كه ميخوانيم. شهر دلبند، خانه آرام، باغچهاي سبز! ...

سر در نميآورم
سر در نميآورمبهروز مرباغي خواستهاند مطلبی، چیزی در خصوص «معماری و کیفیتِ زندگی» بنویسم! فکر کردم چه بنویسم؟ از مبانی نظری جدیدی که در طرحهای شهری هست بنویسم؟ از بحث «جلوگیری از بزه از طریق طراحی شهری (CPTED)» بنویسم؟ از تاثیری که تبدیل محله کشتارگاه تهران به فرهنگسرای بهمن در رفتار و خلقیات مردم داشت و دارد، بنویسم؟ از رابطه «معماری و بیماری» بنویسم؟ از شاه بیتِ فردوسی بگویم که خانه «همی جای شادی و آرام و مهر»؟ در این فکرها بودم که دیدم اگر موضوع را کمی دستکاری کنم، میشود طنز تلخی دربارهاش نوشت. یعنی اگر موضوع «کیفیتِ زندگی ...

پیام ساختمان: معماری ارزان و گران ندارد.
آیا معماری بناهای مسکونی (آپارتمان ها و شهرکهای مسکونی) در ایران اصولی و استاندارد هستند؟ سؤالِ بسیار باز و بیانتهایی است. پاسخش نمیتواند ساده باشد. میتوان سؤال را پاسخپذیرتر کرد. مثلاً میپرسیم آیا در ایران استانداردهایی برای معماری و ساختِ بناهای مسکونی هست؟ به دنبالِ آن می پرسیم آیا این استانداردها از طرفِ سازندگانِ بنا موردِ توجه قرار میگیرد؟ در پاسخ به چنین سؤالهایی میتوان چنین گفت: بله، در ایران مقررات ملی ساختمان شامل تمام جزییات و ضوابط ساختمانی است و علاوه بر آن شهرداریها و دیگر مراجع قانونی هم استانداردها و الزامات مرتبط را دارند و اجرای آن را ...

بیگانگی
کتاب جمعه 1 و 2 بیگانگی آرنولد هاوزر Arnold Hauser مترجم: ج. بهروزی 1. مفهم بیگانگی هیچ مفهومی بهتر از بیگانگی مبین سرشت و خاستگاه بحرانهای فرهنگی زمانه ما نیست. این مفهوم ـ اگرچه همیشه با همین کلمه بیان نمیشده ـ از پاسخ روسو به پرسش معروف آکادمی دیژون تا کتاب فروید به نام «تمدن و ناخشنودیهای آن» با خطر تهدیدکننده یا از پیش موجودی همراه بوده است. هگل اولین کسی بود که کلمه «بیگانگی» یا «بیگانگی با خود» را بهمعنای انتقاد از فرهنگ جدید بهکار برد، و این کلمه حتی زیر نام «کالا شدن» (reification) ـ که مارکس آن ...

با این حال، حد ما یک متر و شصت سانتیمتر است، نه بیشتر!
ما هم جزو آسیا هستیم، اگر نه جزئی از جهان! با این حال، حد ما یک متر و شصت سانتیمتر است، نه بیشتر! بهروز مرباغی درحوزه معماری، با تمام عظمت و صلابتی که در تاریخ داریم، امروز، متاسفانه حرف زیادی برای گفتن نداریم. هیچ بنا و اثری که گامی کوچک از غولهای گذشتهمان جلوتر زده باشد نداریم. اگر در اصفهان فرهنگسرایی داریم که با معماری ایرانی و اجرایی مدرن ساخته شده، اگر در قم صحن جدید حضرت معصومه را داریم که کمی رهاتر از سنتهای صلب گذشته توانسته فضایی پاک و دلنشین فراهم آورد، اگر در تهران تک و توک ...

آفتاب و معماری، گپی با هوشنگ سیحون
آفتاب و معماری، گپی با هوشنگ سیحون بهروز مرباغی شهریورماه 1389، در چارچوب برنامهای که با «انجمن مفاخر معماری ایران» داشتم، این شانس را یافتم با چند تن از بزرگان معماری ایران گفتگو کنم. قرار بود، جلد دومِ «اندیشه معماران ایران»، عمدتاً، به بزرگانی اختصاص یابد که آنطرف مرزها هستند و ما را تنها گذاشتهاند. صاحبنامانی چون فرمانفرمایان، امانت، سردار افخم، کامران دیبا، اردلان، و البته پروفسور محمدرضا مقتدر. دنبال آن بودم که از طریق این گفتگوها نقبی به رمز و رازِ معماری باشکوه حاصلِ دستِ معمارانِ بزرگِ ایرانِ معاصر بزنم. حاصل آنی نشد که میخواستم و میخواستیم. برنامه کنار ...

از تالار تا تالار، گذر رودکي!
از تالار تا تالار، گذر رودکي! بهروز مرباغي ديداري مغتنم دست داد با آقاي مسجد جامعي، عضو محترم شوراي شهر تهران. تفصيل اين نشست و متن کامل شنيدههايمان را که تماما در مورد تهران، معماري آن و تصويري که از شالوده فرهنگي تاريخي شهر تهران است در مطالب بعد نقل خواهيم کرد. در این مطلب، تکه کوچکي از گفتگو را که در خصوص برنامههاي وزارتي ايشان و دولت هشتم براي ساماندهي مجموعه تالار وحدت و تئاتر شهر ، باهم ميخوانيم که موضوع روز هم هست. طرحي داشتيم به نام «تالار تا تالار» که اسمش را هم از رودکي گرفته بوديم ...

منظر» یا «نظر»؟
در یک روز آخرِ سال 90، فرصتی پیش آمد تا در جمعی منسجم به بحثِ معماری منظر بپردازیم. هم از دید نظری و مفهومی و هم از وجه حرفهای و کاربردی. طبیعی است در خلالِ بحث، موضوعاتِ عام و شایعِ معماری و شهرسازی هم مطرح شدند. بحثِ پردامنهای بود و ما بالاجبار، به دلیل خست فضا در نشریه، تن به اختصار دادیم. دکتر محمدمهدی محمودی: آقای مرباغی صحبتی کردند و گفتند دورِ همنشینیای درباره منظرِ پایدار داشته باشیم. خواستند بزرگان را دعوت کنیم و دور هم بنشینیم، صحبتی کنیم. گفتیم منظر پایدار یعنی چه؟ منظر شهری یعنی چه؟ منظر تاریخی، ...

تهران، یعنی ایران کوچک
گذر رودکی را شناختیم. اگر ممکن است اشارهای شالوده تاریخی-فرهنگی تهران داشته باشید. تهران صرفا یک مرکز سیاسی نیست. تهران مرکز فرهنگی هم هست. تهران یعنی ایران کوچک. همه اقوام و طوایف ایرانی در تهران حضور دارند. در زندگی شهری مشارکت و تاثیرگذاری دارند. تهران قدیم یک ستون فقراتی داشت. که از شاه عبدالعظیم شروع میشد و میرسید به شمیران. دروازه شمران مدخل بخش شمالی شهر بود. که البته دروازه مهمی هم نبود. مقایسه کنید آن را با دروازه حضرتی در این سمت تهران که تهران را به ری وصل مینمود و از ری به تمام جنوب ایران. شاهراهی هم ...