یکصد و بیست و نهمین گفتمان هنر و معماری(گنبد مینا)
شعر، معماری، زندگی
یکصدو بیست‌و نهمین گفتمان معماری و شهرسازی
گنبد مینایی
روز چهارشنبه ۲۹ مرداد ۹۳، نشستِ هفتگی انجمن مفاخر معماری ایران در باغ‌موزه قصر، با عنوانِ «گنبد مینایی»، مهمان عالیقدری داشت: محمدعلی بهمنی، شاعر نوپرداز و خوشفکر معاصر. موضوعِ نشست، گفتگو و بده‌بستان اندیشگی در خصوص رابطه شعر و معماری بطور خاص، و هنر و معماری بطور عام بود. حضور محمدعلی بهمنیِ شاعر و علی‌رضا بخش‌علیِ محقق، در کنار معماران: سیدرضا آزمایش، حبیب‌الله شیبانی و بهروز مرباغی، با همین هدف بود.
در آغاز برنامه، بهروز مرباغی، به نیابت از هیئت‌امنای انجمن مفاخر معماری ایران، حضور شاعر در این نشست را خوشامد گفت و سخنرانان را به اختصار معرفی نمود. در پیشانی بحث، او درگذشت دُر تابناک غزل معاصر ایران- سیمین بهبهانی- را به میهمانان و حاضرین در جلسه تسلیت گفت و از همراهی آقای طریقت- شاعر- با محمدعلی بهمنی در این نشست اظهار امتنان نمود.
مهندس شیبانی، نخستین میهمانِ سخن‌ران به قواعد پایدار هنر و ضرباهنگ پایای این قواعد در حوزه‌های مختلف اشاره کرد و با نگاهی بسیار اجمالی به تطور تاریخی این قواعد، ترجیح داد میهمانِ شاعر برنامه بیشترین وقت را در اختیار داشته‌باشد. او علاقمندی خود و دوستان معمار را برای گفتگوی بیشتر بین معماری و شعر اعلام و تاکید نمود.
بهروز مرباغی با خواندن تکه‌هایی از شعرهای بهمنی، فروغ‌ِ فرخزاد، کسرایی و فریدون مشیری، ضمن یادی از ناظم حکمت، یادآور این نکته شد که مبانی نظری معماری ایران، می‌تواند و باید، از منبع سرشار شعر ایران بهره ببرد. نمونه‌هایی که ارائه شد، بیان شعری اصولی از نظریه معماری معاصر بود. او علاقمند بود توجهِ میهمان برنامه را به ارتباط بین شعر و معماری جلب کند.
محمدعلی بهمنی، ضمن اظهار خوشحالی از حضور در میان معماران و شهرسازان، به نکات ویژه‌ای اشاره نمود. به باورِ او «شعر، ناگهانِ از پیش نیاندیشیده است، در حالی‌که احتمالا، معماری، طرحی از پیش اندیشیده». او شگفتی و خوشحالیِ خود را از این که معماران نگاهی جدی به شعر دارند و نه تنها آن را می‌خوانند و دوست دارند، بلکه استفادهِ غنی‌تری از آن برای تدوین مبانی نظری می‌کنند، بیان کرد و برای هم‌نوایی با این نیاز دو غزل و شعر از آخرین سروده‌های خود را به شیوایی و زیبایی برای حاضران خواند.
مهندس آزمایش، با تاکید بر اینکه «احساس» پایه و ملات اصلی معماری است، به خواندن سروده‌ای از خود پرداخت که با تاثر از فوت نابهنگام و نامنتظر مرحوم دکتر شیرازی تصنیف کرده‌بود. او در این شعر بلند، تصویری انسانی و شورانگیز از «شهر من» ارائه نمود. پس از مهندس آزمایش، علی‌رضا بخش‌علی به توصیف عرفان و شقوق مختلف آن پرداخت و باور خود از تاثیر عرفان و فرهنگ بر معماری و بوجودآمدن شکل‌ها در معماری‌های مختلف را بیان نمود.
در بخش پایانی نشست، همراه با محمدعلی بهمنی و شعر‌خوانی بسیار زیبای او، اعضای پنلِ متشکل از سخنرانان، به چند پرسش و نظر حضار پاسخ دادند و نکاتی را مطرح نمود. در بخشی از این صحبت‌ها، سیدرضا آزمایش یادی از معمار بزرگ ایران، مرحوم فرمانفرماییان کرد و ضمن پاسداشت ارزش‌های معماری و شهرسازی آثار او، نارضایتی و تعجب خود را از رسمی که توسط آن بزرگ در شهرهای این گذاشته‌شد و قانون ۶۰ درصد سطح اشغال و مقررات بعدی را پایه‌گذاری کرد، بیان نمود. به اعتقاد آزمایش، در کشوری که در هر روز از فصول چهارگانه آن، اختلاف ۲۵ درجه‌ای حرارت بین شهرها وجود دارد، تحمیل قانون یکسان و خشک از قبیل سطح اشغال و غیره ظلم به شهرها و ظلم به معماری و شهرسازی است. بهروزمرباغی نیز، در پاسخ به محمدعلی بهمنی، به این گفته فرانک لوید رایت اشاره کرد که «معماری ساخته نمی‌شود، زاده می‌شود». معماری، همان ساختمان نیست.
به رسمِ یادگار و میهمان‌نوازی، مراسم با عکس جمعی یادگاری و اهدای یک‌جلد کتاب به سخنرانان و میهمانانِ عزیز خاتمه یافت. به امید روزهای بهتر و زیباتر.
«ای ساکنان سرزمین ساده خوشبختی/ ای همدمان پنجره‌های گشوده در باران/
آیا زمان آن نرسیده است/ که این دریجه باز شود، باز باز باز/ که آسمان ببارد». (فروغ فرخزاد).
){kind=link}