گزارش پنجاه‌وهفتم
«جمع‌بندی نشستِ یازدهم»

گردش کار

یازدهمین نشست «یکصد معمار، یکصد انتخاب»، در خانه گفتمان شهر و معماری، در بیست و نهمین عصر شهریور، در آستانه پاییز شورانگیز، برگزار شد و با استقبال مخاطبین مواجه شد. در این نشست پنج اثر برتر دیگر از معماری معاصر ایران معرفی شد. سید محمد بهشتی که قرار بود اثری ماندگار از اصفهان را معرفی کند، به دلیل طولانی‌شدن برنامه‌اش در دانشگاه، نتوانست اثر مورد نظر خود را ارائه کند. مهرداد جاویدی‌نژاد، با بدبیاری در آخرین روز اقامت در ایتالیا، سه روز مانده به نشست، در تصادفی شدید در جاده فرودگاه میلان مصدوم و در بیمارستان محلی بستری شده‌بود. در میان میهمانانی که برای سخنرانی آمده‌بودند، بهرام فریور صدری بدلیل آماده‌نشدن متن و پاورپوینت خود، ارائه را به بعد موکول کرد. بدین ترتیب با ارائه پنج اثر دیگر در این نشست، تعداد آثار معرفی‌شده در نشست‌ها به ۸۹ رسید.

حدودد هفتاد درصد از میهمانان برنامه، نظرنامه‌های پخش‌شده را تکمیل و تحویل دادند. این نظرسنجی‌ها، علاوه بر دریافت نظرات مخاطبین در مورد آثار ارائه‌شده در هر نشست، راهنمای خوبی در خصوص روند برنامه و نقاط ضعف و قوت آن است. بسیاری از آنانی که برای اولین بار به دیدن برنامه می‌آیند، در پیشنهادهای خود خواهان دعوت از معماران و معرفی بناهایی هستند که قبلا در برنامه‌های پیشین دعوت و معرفی شده‌اند. این امر نشان می‌دهد جهت کنجکاوی‌های مخاطبین با روند برنامه یکی است.

در نشست یازدهم، لوریس چکناواریان میهمان ویژه بود. چهره‌ای که در موسیقی و ادبیات موسیقی و هنر کاملا برجسته و موثر است. او را یارتا یاران همراهی می‌کرد که خود اهل هنر و تحقیق است و در فرصتی کوتاه، گوشه‌ای از فعالیت‌هایش را بیان و چند بیت شعر از شعرای قدیم ایران را خواند. لوریس چکناواریان در سخنان کوتاه خود گوشه‌هایی از زندگی در تهران نیم‌قرن پیش را تصویر کرد و با نگاهی ویژه به «محله‌های اقلیت‌ها» و «محله‌های اکثریت»، در آن سا‌ل‌ها، نکات جالبی را از آپارتمان‌نشینی اقلیت‌ها در منوچهری و لاله‌زار گفت. او گفت، هنوز مناطقی چون خیابان سی تیر است که تصویر واقعی تهران را می‌سازند. او که خود ساکن خیابان سی تیر است، در پایان سخنان کوتاه خود از معماران درخواست کرد «ایران را ایرانی بسازند».

آرمین محسن دانشگر، معمار و استاد دانشگاه ایرانی مقیم اروپا، در گفتگویی که بصورت اسکایپی انجام و ضبط شده‌بود نکاتی در خصوص معماری معاصر مطرح کرد. به باور او، معماری خوب و بد ندارد. نمی‌توان با قطعیت اثری را معماری کامل و خوب دانست و اثری دیگر را نه. او تخریب و بازسازی بناهای بسیاری را که در سال‌های گذشته موفق به دریافت جوایز ملی و بین‌المللی شده‌بودند، شاهد این گزاره می‌داند که معماری می‌تواند از دید هر مخاطب و بیننده‌ای خوب یا بد تلقی شود.

آثار معرفی‌شده

«موسسه فرهنگی میرداماد گرگان»، اثر کامران صفامنش، با معرفی یعقوب رشتچیان
رشتچیان معنقد است چهره شهرها را معماری می‌سازد و بدین سبب باید وجه بیرونی معماری مورد توجه جدی باشد. کتابخانه میرداماد موفق شده ضمن پاسخگویی درست و ظریف به نیازهای مورد انتظار، در هماهنگی با معماری و فضای محیط، گامی فراتر در ارائه معماری امروزی و متین بردارد.
«مجموعه زندان و باغ‌موزه قصر»، اثر نیکلای مارکوف و دیگران، با معرفی شادی عزیزی
روایت‌هایی که شادی عزیزی از سرشت و سرنوشت این زندان بیان کرد، گویای فضاهای معنادار و متناسب با نام و عملکرد این مجموعه است. او با شاهد گرفتن شعری از احمد شاملو، چارپاره زندان را با نگاهی معمارانه تصویر کرد و از این اثر به عنوان مجموعه‌ای که در طول دوران توانسته معماری خود را توسعه و متعالی کند یاد کرد.
«فرهنگسرای شیخ حسین چاهکوتاهی بوشهر»، اثر مهندسان مشاور ارگ بم کرمان- بهروز مرباغی، با معرفی مژگان محمودی راد
به اعتقاد معرف اثر با اعتنای کامل به معماری بوشهر، ترکیبی است از معماری جدید در کنار اثری تاریخی که در کلیت خود اثری یگانه و معنادار شده‌است. فضابندی‌هایی که در موقعیت‌های مختلف می‌توانند پاسخ نیازهای متفاوت باشند. ترکیبی از فضاهای باز و نیمه‌باز که ضمن یادمانی‌بودن، عملکردی روزمره و محله‌ای دارد.
«دانشکده مدیریت دانشگاه تهران»، اثر حسین امانت، با معرفی بابک نادری آزاد
به اعتقاد معرف، بزرگ‌ترین ویژگی این اثر معاصر و برتر، رعایت دقیق سلسله‌مراتب فضایی و تخلخل فضاهای باز، نیمه‌بار و بسته است که ضمن فراهم‌آوردن فضاهایی فاخر و جوابگو، واجد زیبایی و آرامش فضایی نیز هستند. استفاده از فرهنگ ازلی معماری ایرانی و ترجمه مدرن آن به زبان و نیازهای امروز، از زیبایی‌های این اثر است.
«آپارتمان شماره ۷ خیابان یازدهم سعادت‌آباد تهران»، اثر ژرژ دارش، با معرفی محمدیوسف نیلی
در روزگاری که منطق سود بر معماری مسکونی سایه انداخته‌، ژرژر دارش با نگاهی هنری و انسانی، مجتمعی طراحی و اجرا کرده که واجد ارزش‌های زیبایی‌شناسی در حجم، نما و معماری داخلی است. ضمن برطرف کردن نیازهای یک مجموعه آپارتمانی، با ساده‌ترین مصالح، اثری معمارانه و قابل توجه به وجود آمده‌است.

مخاطبین و آثار

۱- دانشکده مدیریت دانشگاه، اثر حسین امانت ۰۶/۸۱ امتیاز
۲- زندان و باغ‌موزه قصر، اثر نیکلای مارکوف و دیگران ۶۴/۷۷ امتیاز
۳- موسسه فرهنگی میرداماد، اثر کامران صفامنش ۸۶/۶۵ امتیاز
۴- فرهنگسرای شیخ‌حسین چاهکوتاهی، اثر مهندسان مشاور ارگ بم کرمان- ب. مرباغی۳۸/۶۵ امتیاز
۵- آپارتمان شماره ۷ خیابان یازدهم سعادت‌آباد تهران، اثر ژرژ دارش ۶۸/۵۶ امتیاز

مخاطبان می‌گویند:

× خواهشمند است بعد از اتمام جلسات، فایل‌های ارائه‌شده توسط معماران را در داخل کانال تلگرام قرار دهید.
× بعد از برگزیده‌شدن ۱۰۰ اثر معماری توسط اساتید، این همایش‌ها و سمینارها تداوم داشته‌باشد.
× از اساتیدی که سن و سال بالایی دارند بعنوان مهمان ویژه دعوت کنید مثل دکتر . .
×در مورد شهرسازی و محله‌های تهران و بقیه شهرها هم بحث شود. ممنون.
× با توجه به انتقادات زیادی که نسبت به برخی معماران مثل . . . . و . . . می‌شود، درخواست می‌شود نشستی با آنان داشته‌باشیم.
× انتظار نقد اثر را داشتیم. بررسی نکات مثبت و منفی. معرفی به طور کامل و جامع نبود.
× متاسفانه برنامه‌ریزی ضعیف بود. از آدرس‌دادن‌ها گرفته تا مشکلات وضع صدا و ناهماهنگی‌های موجود که در شان چنین برنامه‌ای نبود.
× از تنظیمات صوتی و تصویری قبل از شروع نشست مطمئن شوید.
× نشست‌های یکصدمعمار، یکصد انتخاب، به طورکلی نشست‌های انجمن مفاخر معماری ایران، به لحاظ عنوان و موضوع نشست‌ها، بسیار خوب و مناسب هستند. مطالب گفته‌شده نیز در اغلب موارد خوب و قابل‌قبول می‌باشد. اما کیفیت اجرای نشست‌ها و برنامه‌ریزی و آماده‌سازی، ناامیدکننده و تعجب برانگیز است، چرا که حیف است این میاحث و مطالب خوب شتیده نشوند. حیف این مباحث و مطالب. امید که تغییراتی صورت گیرد.
× پرداختن به فلسفه بطور عمومی و فلسفه هنر به طور خصوصی، (به معنای اندیشگی)، ضرورت دارد. از بزرگانی چون بابک احمدی می‌توان در این نشست‌های بسیار خوب شما استفاده فراوان و موثر کرد.
× از برگزاری این برنامه سپاسگزارم. لطفا مدارک جمع‌آوری شده و تمام آن‌ها را در سایت انجمن مفاخر معماری ایران قرار دهید.
× پیشنهاد می‌کنم در عرصه معماری فرودگاه‌ها هم، در صورت امکان، برنامه تدارک دیده‌شود.
× متاسفانه بسیاری از بناهای معرفی‌شده در نشست‌های قبلی، مانند خانه خویی، خانه بشارتی هیچ آدرس و حتی عکسی در فضای مجازی وجود ندارد. خواهشمند است عکس‌ها در سایت قرار داده‌شود.
× شاید لزومی به حضور میهمان ویژه نیست. در یکی از نشست‌های قبل که آقای . . . حضور داشت، بخشی از زمان برنامه به این گذشت که مسئول برنامه بگوید با او دوست بوده و این قضیه مایه افتخار است. زمان هدر رفت و زمان برای معماران محدود و کم شد.
× این‌گونه نشست‌ها و نشست‌های مشابه جهت افزوده‌شدن تجربه و دانش معماران بسیار کمک‌کننده است. سپاس از زحمات بی‌کران شما.
× لطفا از معماران معاصر که در حال حاضر برنده جوایز بین‌المللی و ملی هستند، دعوت کنید تا در مورد آثار خود صحبت کنند و نقد آن‌ها هم انجام شود.
× مصاحبه به وسیله اسکایپ بسیار ایده خوبی برای آشنایی بیشتر با معماران خارج از ایران است. اما کاش سوالات مناسب‌تر و تخصصی‌تری از این مفاخر مطرح شود، تا آشنایی بیشتر با فعالیت‌ها و تفاوت‌ها چه در اجرا و چه در روند طراحی ایجاد شود.

بهروز مرباغی/ مدیر پروژه- ۳۱/۰۶/۱۳۹۵