گزارش سی‌ونهم
«جمع‌بندی نشستِ ششم»

علی‌رغم فشردگی کارها و بیکاری‌های شب عید، ششمین نشست «یکصد معمار، یکصد انتخاب» با اقبال شایسته و گرم مخاطبین برگزار شد. طبق روالِ نشست‌های پیشین، صندلی‌های سالن پر شد، صندلی‌های اضافی چیده‌شد و عده‌ای هم ایستاده و چسبیده به دیوارها برنامه را تماشا کردند

.
برنامه با خوشامدگویی رئیس هیئت امنای انجمن مفاخر معماری ایران شروع شد. مهندس علیرضا قهاری، از این فرصت برای اعلام تسلیت خود و اعضای انجمن به مهندس بهروز مرباغی به مناسبت درگذشت پدرشان استفاده کرد و سالی نیکو برای همگان آرزو نمود. بهروز مرباغی، با ارائه گزارشی چندخطی از روند نشست‌ها، روز درختکاری (۱۵ اسفند)، روز زن (۱۸ اسفند) را تبریک گفت و با نقل جمله «بهار، می‌آید»، پیشاپیش، نوروز جهانی را با مخاطبان برنامه گرامی داشت.

مدعوین این نشست، متاسفانه، بصورت کامل حضور نداشتند. محسن میردامادی و اردشیر سیروس بدلیل کسالت و خانه‌نشینی حضور نیافتند و محسن وفامهر بدلیل بستری بودن در بیمارستان. رضا بهبهانی، درگیر سفری غیرمترقبه بود. برنامه با ارائه هفت اثر برگزار شد. با معرفی این هفت اثر، مجموع آثار ارائه‌شده در نشست‌ها، تا کنون، به ۵۴ اثر رسید. نکته عیان در این نشست، معرفی آثار کم‌تر شناخته‌شده از معماران جوان و پیش‌کسوت بود. آثاری از شهرهای اصفهان، کرمانشاه، نیشابور، کرمان و تهران. به مناسبت استقبال از نوروز، مدیریت باغ‌موزه سالن را یک ساعت بیشتر در اختیار برنامه گذاشت که فرصتی برای پذیرایی کوچک و گپ‌و گفت‌های مفید بود. حتما باید سپاسگزار مدیریت باغ‌موزه بود.

برنامه «کتاب برای کتاب» در حاشیه این نشست کلید خورد و تعدادی از کتاب‌های عرضه‌شده، توسط مخاطبان خریداری شد تا بنیاد «صندوق کتاب یکصد معمار یکصد انتخاب» شکل بگیرد. نظرات مخاطبان در «نظرنامه»ها هم نشان می‌دهد این برنامه مورد اقبال مخاطبان قرار دارد.

از مخاطبان پرسیده شده‌بود آیا در نشست‌های قبلی حضور داشته‌اند، از میان آنانی که پرسش را جواب داده‌اند، بیش از ۵۳ درصد کسانی بودند که نشست‌های قبلی را تجربه کرده‌اند. به سخن دیگر، ‌بیش از نصف مخاطبان برنامه، علاقمندان پابرجای آن هستند. در میان آنانی که نخستین بار به این برنامه پیوسته اند، بیش از ۸۳ درصد، در پاسخ به این پرسش که آیا علاقمندند در نشست‌های بعدی نیز شرکت کنند،‌ گفته‌اند: آری. بقیه نیز جواب نداده‌اند.
نکته جالب در نظرنامه‌ها نام‌بردن از معمارانی است که مخاطبان علاقمندند به برنامه دعوت شوند. اکثریت قریب به اتفاق این معماران کسانی هستند که در نشست‌های قبلی حضور داشته‌اند ولی این مخاطبان شانس دیدارشان را نداشته‌اند.
آثار معرفی‌شده

خانه صبا، کرمان؛ اثر محمد منصور فلامکی، با معرفی افشین اخلاص‌پور
مجموعه‌ای مسکونی در مقابله با تمام محدودیت‌های دیکته‌شده به معمار، با حاصلی از معماری ایرانی با ارزش‌های والای معماری معاصر. ارائه کلاسیک و زیبای اثر همراه با تبیین مبانی نظری معماری اثر، آن را یکی از برترهای معماری امروز ایران معرفی می‌کند. مجموعه‌ای که از زمین کنده نشده و پاسخی است ایرانی و معاصر به نیازهای مسکن در شهرهای بزرگ.

آرامگاه خیام، نیشابور؛ اثر هوشنگ سیحون، با معرفی محمدرضا حائری
سه وجهِ «معماری»، «ایرانی‌بودن»‌ و «معاصر بودن»، به اعتقاد محمدرضا حائری، این اثر را به یکی از آثار برتر معماری معاصر ایران تبدیل می‌کند. معماری آرامگاه برگرفته و در امتدادِ معماری چارتاقی‌هایی است که با نیاسر شروع می‌شود. حائری اعتقاد دارد این اثر، ضمن داشتن ارزش‌های والای معماری کلاسیک ایران،‌کاملا معاصر و امروزی است.

خانه افشاریان، کرمانشاه؛ اثرر رسول نجفیان، با معرفی داریوش زمانی
یکی از آثار برجسته از معماران جوان ایرانی، که به اعتقاد داریوش زمانی فرصت مناسبی برای تعامل بین کارفرما و معمار فراهم آورده تا ضمن پاسخ‌گفتن به خواست‌های کارفرما، از ارزش‌های معماری نیز غفلت نشود. سادگی، خوانایی و زیبایی از ویژگی‌های این اثر است و بگونه‌ای طراحی شده که در صورت افزوده‌شدن جمعیت خانوده، بتوان دو تراز به آن اضافه کرد بی‌آن‌که به ساختار و معماری‌اش خدشه وارد شود.

ساختمان بانک سپه، اصفهان؛ اثر وارطان آوانسیان، با معرفی مهدی فروغمند اعرابی
اثری که در سال ۱۳۳۸ ساخته‌شده و در ابتدا «اتو بانک» بوده‌است با فضای شهری مناسب و در خور در پیشانی بنا. امروز نیز،‌ علی‌رغم برخی ناملایمتی‌ها در حق آن، هنوز ارزش‌های معتبری دارد. معمار، ضمن تاکید بر اصول معماری مدرن، از کاشتنِ کاشی‌های زیبای اصفهان در سقف بنا غافل نشده‌است و این ترفند اثر را به مصداقی از معماری مدرن اصفهان بدل کرده‌است.

مدرسه فیروز بهرام، تهران؛ اثر میرزا جعفر معمارباشی، با معرفی خوبچهر کشاورزی
نمونه‌ای از معماری متکی به الگوها و موتیف‌های معماری گذشته ایران، ‌با فضاهای مدرن و امروزی که ناشی از برنامه فیزیکی مدارس نوین است. مدرسه‌ای با کارکردهای فراتر از مدرسه و به عنوان نمادی از حضور زردشتیان در زندگی آموزشی و عمومی کشور. بنای این مدرسه ضمن تاکید بر تقارن در معماری اصیل ایرانی، ظرایفی از تزیینات ساده و خالص معاصر را دارد.

اقامتگاه سران (حافظیه)، تهران؛ اثر حسین شیخ زین‌الدین، با معرفی حسین ناصری
اثری معمارانه که علی‌رغم فرصت اندک برای طراحی و اجرا، توانسته الزامات و ارزش‌های معماری معاصر ایرانی را در خود لحاظ نماید. ض من آن‌که، احترام به طبیعت و خط آسمان محیطی معمار را بر آن داشته که از ارتفاع زیاد بنا اجتناب کند و ترازهایی را در سطح منهای یک اجرا نماید. معماری برگرفته از اصول ایرانی با تاکید بر ارزش‌های مدرن. ساده، محکم و زیبا.

کتابخانه مرکزی اصفهان؛ اثر محمدرضا قانعی، با معرفی ترانه یلدا
اثری با کاربری عمومی با تاکید بر آموزه‌های معماری ایرانی و علاقمند به خلق عرصه‌ای شهری. فضای مقابل بنا، یادآور صفه‌های تاریخی، فضایی شهری است که ضمن احترام به بناها و فضاهای اطراف، شخصیتی مستقل و مدرن دارد. اصراری بر استفاده شکلی از گذشته ندارد و جوهر معماری اصیل را به زبانی مدرن و پاسخگو به نیازهای امروز ترجمه می‌کند.

انتخاب‌های مخاطبان

حاصل امتیازدهی مخاطبان نشست به هفت اثر ارائه‌شده بشرح زیر است:
۱- آرامگاه خیام، اثر هوشنگ سیحون، ۴۴/۸۵ امتیاز
۲- کتابخانه مرکزی اصفهان، اثر محمدرضا قانعی، ۳۷/۸۵ امتیاز
۳- خانه افشاریان، اثر رسول نجفیان، ۷۳/۷۹ امتیاز
۴- مدرسه فیروز بهرام، اثر میرزا جعفر معمار باشی، ۱۳/۷۳ امتیاز
۵- بانک سپه اصفهان، اثر وارتان آوانسیان، ۶۳/۷۴ امتیاز
۶- خانه صبا، اثر محمدمنصور فلامکی، ۰۰/۶۹ امتیاز
۷- اقامتگاه سران (حافظیه)، اثر حسین شیخ‌ زین‌الدین، ۸۸/۶۷ امتیاز

حرف‌های مخاطبان

× لطفا تورها و سفرهای آموزنده معماری در نظر بگیرید.
× کارهای اساتید، هریک به نوبه خود، بسیار عالی ارائه شد. (دادن امتیاز بسیار سخت است). اساتیدی که به معماران جوان اشاره داشتند و پرداختند- باغ‌های ایرانی و اصفهان- به نظرم کار بسیار ارزشمندی انجام دادند.
× معماران معاصر زحمات بسیار قابل توجهی در روند معماری در ایران داشته‌اند که ستودنی است. با توجه به امکانات و گسترش آن باید به هویت و اصالت معماری ایرانی توجه کرد و در همه عرصه‌ها آن را پیش نظر داشته‌باشیم. زیرا معماری ایرانی بسیار ارزشمند و والاست. بسیار سپاس از زحمات بزرگ‌اندیشان و اساتید محترم و برگزارکنندگان مراسم. با آرزوی سرافرازی و سربلندی وطنم ایران و معماران آن.
× کار فرهنگی «کتاب برای کتاب» ایده مناسبی است و من هم امیدوارم بتوانم سهم کوچکی برای تداوم این ایده ادا نمایم. حتی پیشنهاد دارم برای تحقق پیداکردن هرچه سریعتر این ایده، بشود کتاب را با قیمت دلخواه و بالاتر از قیمت روی‌جلد عرضه نمود.
× «کتاب برای کتاب» بسیار ایده جذابی است و امیدوارم مفصل‌تر و با کتاب‌های بیشتر به نمایش گذاشته‌شود. با تشکر از زحمات شما.
× ۱) تداوم جلسات؛ ۲) در هر جلسه یک معماری از دوران باستان و یک معماری از دوران قبل از اسلام هم معرفی کنید؛ ۳) از معماری پس از اسلام، بیشتر بناهای عمومی و «پابلیک اسپیس» معرفی فرمایید، مثل این جلسه؛ ۴) نحوه پرزنتاسیون معماران محترم بر انتخاب تاثیر می‌گذارد؛ ۵) از معمارانی که دیدکلی و هنری معمار مطرحشان را بیان فرمودند، بسیار سپاسگزارم.
× زمان جلسه‌ها بیشتر شود یا تعداد معماران مدعو هر جلسه کم‌تر شوند تا زمان بیشتری به معرفی هر بنا اختصاص یابد.
× غیر از معماران عزیز، شرکت کنندگان نیز می‌توانند به برنامه «کتاب برای کتاب» تعدادی کتاب هدیه بدهند.
× معرفی آثار معماران جوان و آثار معماری آپارتمانی معمولی درگیر با ضوابط شهرداری، باعث کمک‌کردن و بازکردن دید معماران جوان می‌شود و امیدوارم به‌جای کار معماران برجسته‌ای که همه می‌شناسند با سایت‌پلان‌هایی که دست معمار در آن باز است، کارهای کوچک که معمار مجبور به رعایت ضوابط شهرداری در آن است، معرفی شود. بسیار ممنون.
× از نظر من، هرکدام از جهات مختلف معماری را تعریف نمودند و در جایگاه خود یگانه بودند.

بهروز مرباغی/ مدیر پروژه- ۲۴/۱۲/۱۳۹۴