ديوارها سفيد می‌مانند و هوا تميز!
ديوارها سفيد می‌مانند و هوا تميز!
جلال الدين بهروزي
شرکتي ايتاليايي محصولي را به بازار داده که قطعاً مخاطبين فراواني خواهد داشت و تأثيرات ويژه‌اي را در حوزه معماري خواهد گذاشت. حتي ممکن است موجب تشويق مديران شهرهاي آلوده دنيا به تغيير بندهايي از آيين‌نامه‌هاي ساختماني بشود. اين ماده، سيمان سفيد است با فرمولبندي و ترکيبات جديد و خواص فتوکاتاليستيک. کيفيت و خاصيت فرمولبندي جديد آن است که اولاً سطوح پوشيده شده با آن کثيف نمي‌شوند و در ثاني، آلودگي هوا تا حد کاملاً محسوسي کاهش مي‌يابد. اين ماده با جذب گازهاي سمي و دوده موجود در هوا سبب مي‌شود که سطح بيروني پوشش تميز بماند و هوا نيز به خاطر از دست دادن اين سموم پالوده شود. شرکت توليدکننده اين سيمان به گزارش عجيبي استناد مي‌کند که ظاهراً به تأييد شرکت‌هاي کنترل کيفيت اروپايي هم رسيده و طبق آن اگر حدود ۱۵ درصد از پوشش بيروني ساختمان‌هاي شهري مثل ميلان را با اين اندود بپوشانند حداقل ۵۰ درصد کاهش آلودگي در هواي شهر خواهيم داشت. اين ماده و به بازار آمدنش نتيجه پژوهشي ده‌ساله است و محصول نهايي نيزکه اولين بار (و تاکنون) فقط در يک بنا در رم ايتاليا و شش سال پيش استفاده شده، اکنون سرتيفيکيت اروپايي دارد و آماده عرضه در تمام دنياست.
بسياري را عقيده بر اين است که اين سيمان تحولي محسوس در طراحي معماري به وجود خواهد آورد.
گزارشي در مورد نخستين استفاده از اين سيمان را از سايت معماري «آرچي.رو» مي‌خوانيم.
كليساي «ديو پادره ميزريكورديوزا» رم
معمار: ريچارد ماير
پوشش خودپاكشو براي بتن سفيد، كه براي نخستين بار در كليساي «ديو پادره ميزريكورديوزا» ايتاليا، رم، مورد استفاده قرارگرفت، ظاهرًا جذب‌كننده مهدود هم هست.
اثر «ريچارد ماير»، كه بناي «عطف هزاره كليسا» نيز نام گرفت، تاريخ و مناسبت دوهزارمين سال مسيحيت را دارد و در سال ۲۰۰۰ هم به بهره‌برداري رسيده‌است. حامي اصلي اين بنا شركت ساختماني ايتاليايي به نام «ايتال-سمنت-گروپ» است. براي اينكه اين «كشتي» سفيد برفي كليسا نيازمند تميز كردن‌هاي مستمر نباشد، متخصصين اين شركت آخرين دستاورد خود را در اين ساختمان به كارگرفتند: پوشش سفيد خودپاكشو براي ديوارها. اما، در آن زمان اين كارشناسان نمي‌دانستند كه به خاطر تركيب دي‌اكسيد تيتان در رنگ سفيد، اين رنگ و پوشش گازهاي متصاعد و ديگر تركيبات مهدود شهري را هم جذب مي‌نمايد. اين تركيب در رنگ‌هاي مشخصي مورد استفاده قرار مي‌گيرد و نقش فتوكاتاليزاتور را دارد: در زير نور خورشيد، واكنش اكسيداسيون را چندين برابر تسريع مي‌كند. به همين سبب، نه تنها دوده بالاي ديوارها بلكه حتي هواي اطراف را نيز پاكسازي مي‌كند.
اين محصول، اكنون، پرسش‌هاي زيادي را در مقابل بناسازان، براي استفاده وسيع‌تر آن در ساخت‌وساز نهاده‌است. بنابر نتايج تحقيقات، هواي تا دوونيم متري اطراف نماي ساختماني كه با تركيب دي‌اكسيد تيتان پوشش داده شده، نسبت به نرم عمومي شهر، ۷۰ درصد كمتر تركيبات مختلف گرمايي و سوختي دارد. به عبارتي ديگر، عابر پياده اگر از كنار ساختماني رد شود كه با اين تركيبات رنگ شده، مواد و عناصر خطرناك بسيار كمتري را تنفس مي‌كند.
استفاده از اين سيمان فوتوكاتاليزاتور، در جاده‌هاي آسفالته هم مدنظر است. به عنوان تجربه، اين سيمان در۳۰۰ متر از جاده‌اي در نزديكي ميلان استفاده شد. نتيجه اندازه‌گيري‌ها و تحقيقات نشان داد، كه با ميانگين تردد هزار خودرو در ساعت از روي اين آسفالت-سيمان، كاهش ۶۰ درصدي در تركيب اكسيد آزت در سطح زمين ثبت شده‌است. برخي متخصصان، به اين كشف به ديده ترديد نگاه مي‌كنند: به اعتقاد آنان، لازم است حجم و درجه مواد ضايعاتي مضر را بايد داد ولي نبايد نتيجه اين‌ها -مهدود- را از بين برد. علاوه بر اين، عملا همه كاتاليزورها امكان از دست دادن خاصيت خود در طول زمان را دارند.
تا دانشمندان درباره اين مسئله بحث مي‌كنند، ما مي‌توانيم عاشق ديوارهاي سفيدبرفي اين كليسا بمانيم كه در مقايسه با بندكشي‌هايي كه از اين پوشش تيتاني استفاده نكرده‌اند درخشش فوق‌العاده‌اي دارند.
منابع:
روزنامه اعتماد ملی، شماره ۲۵۹، چهارشنبه ۲۹ آذر ۱۳۸۵، صفحه معماری (ص۹)
کلید واژه:
ریچارد میر، اینالیا، سیمان، پوشش خودپاکشو
