جشنواره باغ ایرانی
جشنواره باغ ایرانی
در ابتدای این جلسه، جواد میرحسینی ـ معاون معماری و شهرسازی اراضی عباسآباد تهران ـ با ارائهی توضیحهایی دربارهی این منطقه، به برنامههای مختلفی که با اهداف گردشگری در اراضی عباسآباد تهیه شدهاند، اشاره کرد.
او با اشاره به جهانی شدن نوروز و برنامهای که برای ثبت مراسم پخت نان وجود دارد، گفت: در اینباره اقدامات مختلفی در منطقهی عباسآباد در حال انجام است.
پس از صحبتهای میرحسینی، سیدمحمد بهشتی مطالبی را درباره باغ ایرانی بیان کرد.
وی در توصیف باغ ایرانی، بیان کرد: وقتی از باغ ایرانی صحبت میکنیم، همیشه به یک جای خوش و خرم فکر میکنیم. باغ ایرانی جایی است که برای ما یک تصویر دلنشین دارد. باغ ایرانی با دل انسان کار دارد، به همین دلیل، نام برخی باغها با دل مربوط است، مانند باغ دلگشا.
او ادامه داد: در جهان سه نوع خانواده از باغها بیشتر وجود ندارد؛ در شرق، خانوادهی باغهای چینی، در غرب، خانوادهی باغهای اروپایی یا شمال مدیترانه که تمام باغهای مناطق اروپا از این خانواده هستند و خانوادهی باغهای ایرانی که البته اینها تقسیمهای زیادی میتوانند داشته باشند.
رییس پیشین سازمان میراث فرهنگی کشور با بیان اینکه امروز وقتی در شهرها میخواهیم باغ بسازیم، برای ما سخت نیست که باغ اروپایی بسازیم، گفت: عجیب است که وقتی از باغ ایرانی حرف به میان میآید، چند مشکل پشت سر هم پیش میآید؛ نخست اینکه احساس میکنیم، میدانیم باغ ایرانی چیست در حالی که در مقام یک طراح، باغ ایرانی را نمیشناسیم، زیرا کار زیادی برای باغ ایرانی نکردهایم که آن را بشناسیم؛ ولی دربارهی باغهای اروپایی یا چینی، سالها بررسی انجام شده است.
بهشتی با طرح این پرسش که ما از چند باغ ایرانی یک نقشه دقیق داریم و آیا فکر میکنید از باغ فین کاشان نقشهی دقیقی وجود داشته باشد؟ اظهار کرد: بهعنوان کسی که هشت سال در سازمان میراث فرهنگی مسؤول بودم، میگویم که نقشهی دقیقی از باغ فین کاشان نداریم، حتا یک فهرست نیز از باغهایی که وجود داشته است، نداریم.
او تأکید کرد: ما باغ ایرانی را نمیشناسیم و این یک گرفتاری برای ماست، زیرا کاری دربارهی آن انجام ندادهایم. البته این نکته نیز مهم است که اصلا پرسشی دربارهی باغ ایرانی نداریم و اینکه «باغ ایرانی چیست» دغدغهی ما نیست.
وی با بیان اینکه وقتی به یک طراح میگوییم، باغ ایرانی ایجاد کند، بهدلیل قدیمی بودن، آن را کسلکننده میداند، گفت: باغ ایرانی امری سپریشده است، زیرا به گذشته مربوط میشود و تاریخ و تبار دارد. در واقع، این عیب باغ ایرانی شمرده میشود که تاریخ، تبار و هویت دارد و به همین دلیل، ما از طراحی باغ ایرانی خسته میشویم.
او بیان کرد: چرا یکی از باغهایی که اکنون طراحی میکنیم، سبب شگفتی در دنیا نمیشود، آن هم در حالی که ما میخواهیم جهانی باشیم، پس چرا نمیشویم؟ اینها گرفتاریهایی هستند که مانع میشوند برای ما این پرسش پیش آید که باغ ایرانی چیست.
بهشتی ادامه داد: گویی ما اصلا تشنه نمیشویم که بخواهیم از گوارایی آب لذت ببریم. امروزه وقتی میخواهیم پارکهای اروپایی را که میسازیم، ایرانی کنیم، نام «بوستان» را بر آنها میگذاریم، بدون اینکه حتا تأمل کنیم که بوستان، گلستان و باغ چه تفاوتهایی با یکدیگر دارند. گویا اصلا افرادی مریخی هستیم که به این سرزمین آمدهایم و اسم هر چیزی را روی چیزهای دیگر میگذاریم.
او با تأکید بر اینکه ما در حال انصراف از یکی از سه خانوادهی اصیل باغ در جهان هستیم، اضافه کرد: چرا هیچکسی در جهان در راه انصراف از آنچه دارد، قدم برنداشته است؟ ما حدود هفت ـ هشتهزار سال تاریخ داریم، ولی ۷۰ ـ ۸۰ سال است که اینطور شدهایم، البته بالاخره روزی حال این جامعه خوب خواهد شد، در حالی که تصور خوبی از ما نخواهد داشت. نسل ما و جوانترها حداقل کاری که میتوانند بکنند، این است که این پرسش را در ذهن خود ایجاد کنند که باغ ایرانی چیست تا آن را بشناسند.