تهران، یعنی ایران کوچک

گذر رودکی را شناختیم. اگر ممکن است اشاره‌ای شالوده تاریخی-فرهنگی تهران داشته باشید.
تهران صرفا یک مرکز سیاسی نیست. تهران مرکز فرهنگی هم هست. تهران یعنی ایران کوچک. همه اقوام و طوایف ایرانی در تهران حضور دارند. در زندگی شهری مشارکت و تاثیرگذاری دارند.
تهران قدیم یک ستون فقراتی داشت. که از شاه عبدالعظیم شروع می‌شد و می‌رسید به شمیران. دروازه شمران مدخل بخش شمالی شهر بود. که البته دروازه مهمی هم نبود. مقایسه کنید آن را با دروازه حضرتی در این سمت تهران که تهران را به ری وصل می‌نمود و از ری به تمام جنوب ایران. شاهراهی هم بود که تهران را به خراسان و شمال شرق کشور وصل می‌کرد، و از آنجا هم به سیستان و جنوب کشور. حالا این را مقایسه کنیم با دروازه شمران که نهایتا مثلا به لار و آبگرم پلور وصل می‌کرد تهران را. و آن پایین، ری را داریم که مرکز تمدن بوده و هست. مرکز تمدن قراردادی هم نبوده؛ واقعی بوده. اگر قراردادی می‌بود، یک دوره شکفته می‌شد و از بین می‌رفت، ولی اینجا شما لایه‌های مختلف تاریخی را دارید.
ساختار جغرافیایی‌اش طوری است که آن را از قدیم‌الایام تبدیل نموده به تقاطع تمدن. شاه عبدالعظیم هم که جایگاه خود را دارد. از زمان‌های دور مرکز زیارتی گردشگری بوده. مردم می‌رفتند آنجا هم برای زیارت و هم برای تجارت و سیاحت